Meslek Seçimi

MESLEK SEÇİMİ:
Çağdaş bir toplumda özgür bir bireyin önemli gelişim görevlerinden biri mesleğini seçmesidir.

Bir kimsenin herhangi bir konuda doğru seçim yapabilmesi için daha doğrusu sağlıklı karar verebilmesi için her şeyden önce ne istediğini bilmesi gerekir.
Bu işlemden sonra, çeşitli seçeneklerinizi inceleyip, her birinin isteklerine ve koşullarınıza ne derece uygun olup olmadığını değerlendirmektir. Çarşıya çıkmadan önce alacağı şeylerin listesini yapan ve bunlar için yeterli parası olmadığını anlayan, çarşıdaki malların kalite ve fiyatlarını inceleyerek gereksinimlerine ve parasına uygun bulduklarını alan bir kimsenin davranışı buna örnek gösterilebilir.

1) Meslek
Meslek, 'Bir kişinin hayatını kazanmak, geçimini sağlamak için yaptığı iş olarak tanımlanmaktadır. Bunun dışında meslek, 'Belli bir eğitimi gerektiren bilgi, beceri, ustalık, sevgi ve ilgi isteyen sürekli bir iş olarak, tanımlanabilir.
Meslek seçimi, öğrencinin yaşamında önemli bir olaydır. Meslek seçerken birey belli bir çalışma ortamı, belli bir yaşam biçimini de seçmiş olur. Seçtiği bu yolda da başarışıyla kendisini kanıtlamaya çalışır. Bireyler yetenek, ilgi, istekleri doğrultusunda meslek seçtiğinde başarılı olur.

2) Meslek Seçmede Nelere Dikkat Edilmelidir?

Meslek seçmek yaşam biçimini seçmek demektir. insanlar mesleklerini belirlerken gelecekteki yaşamlarının bir çok yönünü belirlemiş olmaktadırlar. Kendine uygun meslek seçmiş olan kimseler işlerini severek yapmakta, mesleklerindeki gelişmeleri izleme isteği duymakta, böylece hem coşkulu, mutlu ve verim!i kişiler olarak meslek yaşamını sürdürmekte hem de ülke ekonomisine katkıda bulunabilmektedir.
Buna karşılık seçtikleri meslek, yetenek ve ilgilerine uygun olmayan kimseler çalışmaya karşı isteksizlik, işe devamsızlık, verim düşüklüğü, yeniliklere direnme gibi davranışlar göstermekte ve mesleklerini değiştirme girişiminde bulunmaktadırlar. Bu nedenle meslek seçmede şu ilkelere dikkat edilmelidir.
A. KENDİNİ TANIMA

*İlkokuldan beri 'ne olacaksın' sorusu ile karşılaşmışsınızdır. Birçokları bu soruya 'Hakim olacağım', 'Mühendis olacağım', 'Doktor olacağım' yanıtını vermiştir. Ancak istediğiniz meslekle, yetenek ve özellikleriniz uyuşmuyorsa ilerde hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Meslek seçmenin en önemli noktası, bireydeki özelliklerle mesleğin gerektirdiği özelliklerin uyuşmasıdır. Mesleğe karar vermeden önce kendinizin hangi özelliklere sahip olduğunu nesnel olarak bilmelisiniz. Daha sonra da meslek hakkında doğru bilgi edinmelisiniz. Kendiniz için uygun bulduğunuz mesleğe ne kadar yatkınsınız? Eğer bu sorulara doğru yanıtlar bulduysanız, sınav tarihine kadar yeterli puana ulaşıp ulaşamayacağınızdan emin olmalısınız. insan bazen çabaları kazanmaya yetmediğinde hayal kırıklığına uğrar, bazen de güç bela okulu kazanır; fakat üniversite yıllarında büyük zorluklarla karşılaşır.
*Bir meslek seçerken kendinizle ilgili özellikleri bilmelisiniz.

* Değerleriniz: Seçeceğiniz meslekle ilgili değerlerinizi örtüşmesi sizi daha çok mutlu eder. Seçilen her mesleğe ait beslenen duygular amaçlara ulaşmayı destekler, dolayısı ile daha başarılı olmada itici gücü teşkil eder.
* Beklentileriniz: 'Üniversite Sınavını bir Kazansam 'gerisi kolay'' diyen bir çok öğrenciye tanık oluruz.. Üniversite kazanan bu tür öğrencilerden bir çoğu sonunda hayal kırıklığına uğramaktadır. çağın hızla geliştiğini, bilgi ve teknolojinin hızla ilerlediği bu çağda bazı mesleklerin daha çok öne çıktığı, popüler gibi görünse de bazı mesleklerin önemini yitirdiğini düşünürsek, meslek seçmede beklentilerin önemini kavramış oluruz. Meslekte ilerleme bu çağ için artık bir zorunluluktur.
* Sosyo-Ekonomik Durumunuz. Meslek seçerken elinizde o mesleğin eğitimini tamamlamak ve ilerde de sürdürmek için gerekli mali desteği ya da kaynağı hesaba katmak gerekir. Bu nedenle meslek ya da bölüm seçerken gerekirse kararlar, aile ile birlikte alınmalıdır. Seçilen programın bulunduğu ilde, barınma, beslenme ve kültürel olanaklar hesaba katılmalıdır.' Fiziksel Özellikleriniz. Kendiniz için belirlediğiniz mesleğin gerektirdiği fiziksel özelliklere ne derece yatkınsınız. Örneğin, Jeoloji Mühendisliğini seçecekseniz, gezmeye, doğanın inceliklerini incel_meye meraklı olmalısınız. Askeri alanı tercih edecekseniz fiziksel bir kusurunuzun olmaması gerekir.
Kişisel Özellikleriniz:
Her meslek belirli psikolojik özellik gerektirir. Meslekte başarılı olmak sadece zeka ile sağlanamaz. Bunun yanında bazı psikolojik özelliklerde gerektirmektedir.Hukuk seçecek bir öğrencinin, muhakeme gücünün ve mantıklı düşünebilme yeteneğine sahip olması gerekir. Yönetici olmayı düşünen biri ise, başkaları ile iyi geçinebilen, sabırlı, idealist, ikna gücü gibi özelliklerinin olması gerekir.
İlgi ve Yetenekler:
Her insan ilgi ve yeteneği bir alanda başarılı olabilir. Önce iyi bir üniversiteye girmeli, hangi bölüm olduğu önemli değil, gibi bir yaklaşım hatalıdır. Öğretim kadrosu zengin bir üniversitede eğitimin daha iyi olacağı kuşkusuz doğru; ancak meslek başarısında mezun olunan üniversitenin kalitesinden önce kişinin ilgili ve yetenekli olması daha etkili olmaktadır. Halk arasında 'vermese Mabut, neylesin Sultan Mahmut' sözünde anlamını bulan bu durumda üniversite ne verirse versin yetenek ve ilgi olmadığı zaman başarı ortaya çıkmaz.
Buna karşılık iyi bir üniversiteye girme uğruna istemediği bölüme giren bir kişi eğitim ortamından hoşnut olsa bile, eğitimin özünden hoşnut olamayacağı için başarılı olamayabilir.

B. MESLEĞİ TANIMA

Mesleği Tanımak için Neler Yapılmalıdır?

insanın kendini tarafsız değerlendirmesi ve tanıması kolay değildir. Bireyin deneyimleri yetersizse kendini kanıtlama ve tanıma daha zordur. insanın kendini tanımasını engelleyen etmenlerin başında başkaları tarafından beğenilme , kabul görme isteği vardır.
Kendini başkalarına göre değerlendiren kişi zamanla kendi özelliklerinin farkına varamaz olur, özelliklerini zamanla unutur. Kendini tanımak isteyen kiş!, değişik ortamlarda neler yaşadığını çeşitli olaylar ve durumlar karşısında neler hissettiğinizi sık sık gözden geçirmeli ve yaşantısını tanımlamalıdır.
Bireysel özellikler ile meslek özelliklerinin uyuşup uyuşmadığına bakılmalıdır. Hangi işleri ne derece yapabildiği düşünülmeli , ilkokuldan beri baskın olan özellikler ve yatkın olunan mesleklerin listesi yapılmalıdır. Seçenekleri araştırmalısınız.Sağlıklı bir meslek kararı verebilmenin bir başka koşulu mesleklerin özelliklerini tanımaktır.
Meslek hangi özel ilgi, yetenek gerektiriyor? Mesleği icra edenler hangi zorluklarla karşılaşıyor? bunlar incelenmelidir.
Şu an yapyığınız gibi , bugün internet dünyasında mesleklerle ilgili yüzlerle bilgi ve dokümana sahip olabilirsiniz.

Mesleği seçerken şu sorulara doğru yanıtlar bulursanız daha doğru karar verebilirsiniz !
Meslek hangi fiziksel, psikoloji özellik gerektiriyor?
İlgileriniz, yeteneğiniz, meslek özelliği ile örtüşüyor mu?
Mesleğe yönelik eğitim nerelerde ve nasıl veriliyor? Eğitim süresi ne kadar; süre ve olanaklardan kimler ne şekilde faydalanabiliyor?
Mesleki eğitimde hangi dersler veriliyor?
Meslekte ilerleme olanakları var mıdır?
Mesleğin iş ortamı nasıldır?
Mesleki eğitim sonrası işe ilk girişte ne kadar kazanç elde edilir?
Meslekte iş bulma olanakları nasıldır? Nerede ve nasıl iş bulunabilir?

Meslekleri tanımanın yanı sıra, kişiye bir de üst eğitim kurumlarını tanıtan bilgilerin de verilmesi. önemlidir.
Meslek seçme durumundaki kişi kendisine açık olan eğitim kurumlarının hangileri olduğunu bilmelidir. Ayrıca bu eğitim kurumunun eğitim masrafları ve eğitim süreleri bilmelidir. Bu durumda meslek seçen aday aşağıdaki ilkeleri göz önünde bulundurmalıdır.

Hangi eğitim kurumu seçmeyi düşündüğünüz mesleki eğitimi vermektedir?
Bu eğitim kurumlarından nasıl ve ne şekilde yararlanılmaktadır?
Eğitim olanakları nelerdir? Bölgelere göre dağılımı nasıldır?
Mesleki eğitim kurumlarına başvuru nasıl yapılmaktadır?
Mezuniyet sonrası çalışma alanları ve iş piyasası durumları nelerdir?
Eğitim kurumlarında kontenjan ne kadardır?
Eğitim uygulamalı mı yoksa teorik midir?
C. MESLEKLER HAKKINDA EDİNDİĞİNİZ BİLGİLERİ DEĞERLENDİRMELİSİNİZ!

Meslek seçme kararlarınızda ailenizin ekonomik gücü, sizin eğitim sırasındaki harcamalarınızı karşılayabilecek düzeyde mi? Ailenizden uzakta okumayı sürdürebilir misiniz? Başka kentte okumak eğitiminizi ve öğreniminizi nasıl etkiler? Bu sorulara gerçekçi yanıtlar bulunmalı, gerekirse.bu kararlar aile üyeleriyle birlikte alınmalıdır.
Bir ÖSS adayı, hiçbir bölüm kazanamadı demesinler diye bir yükseköğretim programı tercih etmemeli. Yukarıda söz edilen ilkelere uymalı. Seçmeyi düşündüğü meslek beklentisine uygun, ilgileriyle uyumlu olmalıdır.
Meslekle ilgili çalışma koşulları sağlık durumunuza uygun mu?