Islam Cumhuriyeti nin 6. Cumhurbaskanidir. 28 Ekim, 1956 da Kuzey Iran da, Tahran vilayetine dogudan komsu olan Semnan vilayetinin sehirlerinden Germsar kenti yakinindaki Aradan köyünde bir nalbantin oglu olarak dünyaya gelmistir. 24 Haziran 2005 Iran cumhurbaskanligi seçimlerinin ikinci turunda seçilmis, 3 Agustos 2005de ardarda 8 yillik cumhurbaskanligi süresini doldurdugu için makamindan çekilen Muhammed Hatemi nin yerine Cumhurbaskanligina baslamistir.Cumhurbaskanligi seçilmeden önceki dönemde, (3 Mayis 2003 ile 28 Haziran 2005 arasinda) Tahran belediye baskanligi yapmistir.
Meslegi insaat mühendisligidir. Tahran Belediye Baskanligindan önce Iran Bilim ve Teknoloji Ünversitesinde ögretim üyeligi yapmaktaydi. Tahsilini de bu üniversitede yapmistir. Profesör ünvani bulunmaktadir.Siyasi güç zeminini Iran insaat sektörünün lobi kurulusu olan Islami Iran Insaatçilar Ittifakindan (Abadgaran) aldigi kabul edilmektedir.
Abadgaran, Iran cumhurbaskanligi seçimlerinin ilk turunda iki aday arasinda (Ahmedinecad ve Muhammed Bager Galibaf) bölünmüs, ikinci turda Ahmedinecadin arkasinda toplanmistir. Böylece, 1000 kadar adayin Iran Anayasa Muhafizlari Konseyi tarafindan elenmesinden sonra ilk tura katilabilen 7 aday arasinda en fazla oyu almis bulunan (Ahmedinecad ilk turda % 19.48 oraninda oy almisti) eski (Hatemiden önceki) cumhurbaskani Akbar Hasimi Rafsancani ye karsi ikinci turda teke tek yarisarak oylarin % 61.69unu elde etmistir. Muhalifleri seçime hile karistigi ithamlarini dile getirmislerdir. Ikinci tura Iranli seçmenlerin % 59u katilmistir.Hakkindaki genel yargi Islamci ve popülist görüsleri savunan bir dini muhafazakar oldugu yönündedir.
Sade yasanti tarzinin, iyi egitim mazisi ile dürüst politikalari kaynastirdigi imajinin ve popülist görüslerinin Iran toplumunun fakir tabakalari nezdinde popülerlik kazanmasina yol açtigi belirtilmektedir. Yapilabilir ve yapabiliriz (1605;1740;8204;1588;1608;1583; 1608;
1605;1740;8204;1578;1608;1575;1606;1740;1605;) slogani etrafinda olusturulmus Cumhurbaskanligi programinin belirsizlikler içerdigi görüsleri ortaya atilmistir. Hedeflerinden biri Iranin petrol gelirlerinin fakir halka yansitilmasidir.Dis politika açisindan, A.B.D. ile iliskilerde hiçbir açilim gösterilmememesi gerektigini net bir sekilde savunmustur. Birlesmis Milletler e defalarca suçlamalarda bulunmus, Iranin nükleer programini sürdürmesi gerektigini açik bir dille ifade etmistir.
Devamli surette mukabeleci bir tarzi ve söylemi vardir. Bir basin mensubunun siyasi tutuklularin saliverilmesinden bahsi üzerine Hangi siyasi tutuklular? Amerikadakiler mi? diye sormus, bilinen diger bazi ülkeler nükleer programlar gelistirirken Iranin neden gelistiremeyecegini (ülkesinin uluslararasi sistemin hayli disinda olduguna ve kaygi uyandirdigina deginmeksizin) sorgulamis, Birlesmis Milletlerin 5 daimi üyesinin bazi ayricaliklari olduguna göre Islam dünyasinin ayni ayricaliklari neden alamayacagini dile getirmis, son olarak da Yahudi Soykirimindan neden Filistinlilerin etkilendigi konusunu ortaya atmistir.
Cumhurbaskanligina seçildikten sonra bunu yeni bir Islam devrimi (veya, bulundugumuz Hicri Takvim yilindan hareketle, 1384 Islam Devrimi olarak nitelemis, bu devrimin yakinda bütün dünyaya erisecegi müjdesini vermistir. Ilk etapta bölge ülkeleri arasinda (vizelerin kaldirilmasi yoluyla) seyahat hürriyetini ve baglarin kuvvetlendirilmesini savunmaktadir. Israile iliskin açiklamalari ise, haritadan silme zihniyetindedir ve uluslararasi camianin tepkisi çekmistir.Siyasi kariyerinin baslangicindan beri militan ortamlarda yer almistir. 1979 Iran Islam Devrimi süreci içinde üniversitesinin ögrenci temsilcilerinden biriydi ve bu sifatla Ayetullah Humeyni ile birkaç kez görüsmüs, A.B.D. Tahran Büyükelçiliginin basilmasi ve elçilik mensuplarinin rehin alinmasiyla baslayan Iran Rehineler Krizinde ya sahsen yer almis, ya da yakin çevresinde bulunmustur.Bir iddiaya göre o dönemde Sovyetler Birligi Büyükelçiliginin basilmasi önerisini ortaya atmistir.Rehineler Krizine dogrudan katildigina iliskin iddialar, Cumhurbaskani seçilmesinin hemen ardindan, Avusturyada Kürt muhalifleri öldürttügü iddialari ve Tahran Evin hapishanesinde siyasi suçlularin idam edildigi haberleri ile eszamanli olarak dünya basininda yer almistir. Ahmedinecad ve destekçileri bu suçlamalari reddetmisler, A.B.D. Baskani George W. Bush Temmuz 2005de Ahmedinecadin Rehineler Krizine katilimina iliskin iddialarin ciddi oldugunu ve sorusturulacagini belirtmis ise de, henüz bir sorusturma baslatilmamistir. Iddialar dünya basinina kriz döneminin Amerikali rehinlerinden 5i tarafindan yapilan açiklamalar ve teshisler sonrasinda yansimistir. Açiklamalarda bulunanlardan biri CIA mensubudur, Farsça bilen bir digeri de emekli kara albaydir. Bu eski rehineler Ahmedinecadi sert ve gaddar bir sorusturmaci olarak tanimlamaktadirlar. Teshis yapmalari istenen diger eski rehineler emin olamadiklarini belirtmislerdir.
Iran-Irak Savasi öncesinde Iran Devrim Muhafizlarina (Pasdaran) katilmistir. Savas esnasinda Kerkükte gizli operasyonlar yürüttügü bilinmektedir. Iran Devrim Muhafizlari 6. Ordusu basmühendisligi yapmis, savastan sonra Maku ve Hoy vilayetleri vali yardimciligi ve valiligine atanmistir. 1993-1997 arasinda Erdebil vilayetinin valiligini yürütmüstür. Ancak seçmenlerin % 12sinin katiliminin muhafazakar adaylarin önünü açtigi 2003 Tahran Belediye Baskanligi seçimleri sonrasinda baskentin belediye baskanligini elde etmesine degin Iran siyasi panoramasinda taninan bir kisi degildi. Belediye baskanligi esnasinda önceki baskanlarca açilmis kültür merkezlerine dini vurguyu ciddi bir oranda yerlestirmesi, belediye binalarinda kadinlar ve erkekler için ayri asansörler kullanimi zorunlulugunu getirmesiyle dikkati çekmistir. Tahran meydanlarinda Iran-Irak Savasinda ölenlerin anisinin en canli bir sekilde (bazi meydanlar açik mezarliklara dönüstürülerek) yasatilmasini önermistir.
Fakir kesime gida yardimi programlari da icraatlarini tamamlayan bir unsur olmustur. Belediye baskanligi ile beraber baskentin en öndegelen gazetesi Hemserinin yöneticiligini ele geçirmis, gazeteyi siyasi programinin odak noktalarindan biri haline getirmistir. Gazete kadrosundan Iran basin dünyasinin yükselen yildizlarindan kadin gazeteci Nafize Kuhnavardi, Hatemiye rejimin kirmizi çizgileri ve illegal istihbarat örgütleri hakkinda uygunsuz buldugu bir soru sordugu için, Türkiye ve Azerbaycan için casusluk yaptigi gerekçesiyle kovmasi gündemi mesgul etmistir. Ancak bizzat Hatemi ile de aralarinda tartismalar cereyan etmistir.Ilk icraatlarindan biri yeni evli çiftlere is ve konut edinebilmeleri için Iran petrol gelirlerinden ayrilan 1.3 milyar Dolarlik bir fonun yürürlüge konulmasi olmustur (Imam Riza Ask Fonu).
kaynak:www.biyografi.tv
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder