2010 LYS Biyoloji

2010 LYS BİYOLOJİ

ÇÖZÜMLER


1-Ribozom virüsler hariç tüm hücrelerde bulunan temel organeldir. Hücre duvarı bakteri (prokaryot hücre), mantar ve bitkilerde bulunur. Mitokondri ise çift katlı zara sahip bir organeldir ve sadece ökaryot hücrelerde bulunur. Cevap C

2-Krebs döngüsü oksijenli solunumun ikinci evresidir ve mitokondride gerçekleşir. X ile gösterilen molekül Asetil CoA dır. Bu molekülün varlığı solunumun oksijenli solunum olduğunun kesin kanıtıdır. Cevap D

3-Kandaki glikozun fazlası karaciğerde glikojene dönüştürülerek depolanır. Canlının ihtiyaç duyduğu durumlarda hidrolizi (yıkımı) gerçekleşerek kullanılabilir. Cevap A

4-Amilaz enzimi nişastanın ağızda sindirimini gerçekleştiren enzimdir. Midede proteinlerin sindirimi Pepsin enzimi sayesinde gerçekleşir. Polipeptitlerin sindirimi ise ince bağırsakta Kimotripsin tarafından gerçekleşir. Cevap B
5-3 nükleotit = 1 kod = 1 kodon = 1 antikodon = 1 aminoasit
bir protein aminoasit dizilimi bilindiğinde sadece kodon ve antikodon sayısını bulabiliriz. Kodon çeşidini ise aminoasit çeşidini bilerek öğrenebiliriz. Ribozomlarda protein sentezinde tekrar tekrar kullanıldığından verilen bilgilerden ribozom sayısını bulmak mümkün değildir. Cevap C
6-Bir türün tüm bireylerinde DNA miktarı ve özellikleri aynı olmasına rağmen DNA’nın bazı bölgeleirndeki baz dizilimlerinin farklı olması bireylerin birbirinden farklı olmasına sebep olur. Cevap E
7-I’deki ifade, DNA ve RNA için ortaktır. II’de ise DNA deoksiriboz şekeri RNA riboz şekeri bulundurur. III’deki ifade DNA ve RNA için ortaktır. IV’de ise DNA çift sarmal yapıdadır, RNA ise tek iplikten meydana gelir. Cevap D
8-Hücre zarında bulunan glikoprotein yapısı hücreye kimlik kazandırır ve reseptör görevindedir. Hücrenin tüm hormonlardan etkilenmesini engeller. Hormonlarda hücre zarında bulunan glikoprotein yapısı sayesinde etki gösterecekleri hücreyi tanıyabilirler. Cevap A
9-Kortizol-lüteinleştirici hormon dişi bireyin yumurtalıklarında bulunan ve yumurta kabuğunun çatlamasını sağlayan bir hormondur. Cevap D
10-Kemik,  kıkırdak  ve kaslar mezodermden, beyin ektodermden, pankreas ise endoderm kökenli hücrelerden oluşur. Cevap E
11-İmpuls iletimini hızlandıran  faktörler ; nöronun miyelin kılıfa sahip olması ve akson çapının geniş olmasıdır. Cevap E
12-A,B,D ve E deki olaylar parasempatik sinir sistemine aittir ve istemsiz gerçekleşir. C ise sempatik sinir sisteminin etkisiyle ortaya çıkan bir özelliktir. Cevap C

13-1 deki deneyde B,C ve D şıklarındaki olaylarını, 2. Deney ise E şıkkındaki olayın hipotalamus tarafından denetlendiğini kanıtlar. Her iki deneyde vücut sıcaklığının kontrolü hakkında bir bilgi vermemektedir. Cevap A

14-Kılcal damarlardaki kan basıncının artması difüzyon kurallarına göre kılcal damarlara su girişinin artışına sebep olur. Kan proteinlerinin azalması turgor basıncının artışına dolayısıyla su miktarının artması anlamına gelir. Dokular arasındaki sıvının ozmotik basıncının azalması doku sıvısında suyun artışına sebep olur ödemin sebebi sadece I ve II de belirtilmiştir. Cevap D
15-Antijenleri fagosite etmek makrofajlara ait bir özelliktir. Cevap A
16-Karada yaşayan canlıların solunum organlarının yüzeyinin nemli olabilmesi için vücut içerisinde bulunması gerekir. Suda ve nemli ortamlarda yaşayan canlılar için böyle bir gereksinim yoktur. Buda bize solunum organının bulunduğu yerin canlının yaşadığı ortam hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Cevap B
17-Alveoller akciğerlerde bulunan hava keseleridir ve kılcal damar ağıyla sarılmıştır. Oksijen difüzyon yoluyla kılcal damarlara, karbondioksitte kılcal damarlardan alveollere geçer bu nedenle en yüksek oksijen kısmi basıncının alveollerde olması gerekir. Aort atar damarı ise kalpten çıkan ve vücuda temiz kan taşıyan en büyük atardamardır. Bu damarda da yüksek basınçta oksijen bulunur. Cevap B
18-L maddesinin bir kısmı idrarla dışarı atıldığından dolayı üredir. K maddesi ise aminoasit olduğu için vücut tarafından tamamı geri emilir. Penisilin gibi antibiyotikler ise böbreklerden tamamen süzülerek idrarla dışarı atılır. Cevap B
19-Soruda verilen ifadeler kasın kasılıp gevşeme mekanizmasını anlatmaktadır. Dolayısıyla bu olayın doğru sıralanışı E şıkkında verilmiştir.

20-Mayoz I, homolog kromozomların birbirinden ayrılarak zıt kutuplara çekildiği ve kromozom sayısının yarıya indiği kısımdır. Bu evrede homolog kromozomlardan birinde ayrılmama olayı gerçekleşirse oluşan gametlerden birinde bir kromozom fazla (n+1) diğer gamette ise bir kromozom eksik (n – 1) olur. Oluşan bu gametler mayoz II sonucunda kendi kromozom sayılarında iki yavru hücre oluştururlar bu nedenle oluşan dört gametten ikisi n + 1 diğer ikisi de n – 1 kromozom sayısındadır. Cevap D
21-1. Bireyin sahip olmuş olduğu çocukların her ikisinde de A kan grubu geni bulunduğundan bu bireyin homozigot olma olasılığı vardır. 2. Birey ise 4. Bireye B kan grubu genini veremediği için heterozigottur. 5. Birey de her iki çocuğuna da B kan grubu genini verebilmiştir. Bu nedenle 5. Bireyin de homozigot olma olasılığı vardır. Cevap B
22-X e bağlı çekinik bir gen özelliği olduğundan kız çocuklarının tamamında bu özelliğin ortaya çıkabilmesi için kızlarda bulunan her iki X kromozomunda da bu özelliğin taşınması gerekir. Bütün kız çocuklarının hasta olabilmesi için anneninde bu geni taşıması ve hasta olması gerekir. Erkek çocuklarına ise babadan Y kromozomu geldiği için hiç bir erkek çocuğunda ortaya çıkmaz. Cevap A
23-Fare endoterm (sıcak kanlı) olduğundan vücut sıcaklığı ortam sıcaklığından etkilenmez ve sabittir. Kertenkele ise ektoterm (soğuk kanlı) olduğundan vücut sıcaklığı ortam sıcaklığına bağlı olarak artar veya azalır. Cevap C
24-Karanlıkta bekletilen yulaf filizi oksin büyüme hormonu sayesinde eşit oranda bir büyüme göstermiştir. Eğer bu yulaf filizi ışıklı ortamda bekletilseydi ışığa doğru bükülerek büyüme gerçekleşirdi. Cevap B
25-Palizat parankiması hücreleri üst epidermisin altında silindirik şekilli sık dizilimli ve kloroplast taşıyan hücrelerdir. Kloroplast sayesinde fotosentez yapabilirler. Cevap D
26-Tropizma : bitkilerin çevreden gelen uyaranın yönüne bağlı olarak gerçekleştirdiği tepkidir. Nasti : Bitkilerin uyaranın yönüne bağlı olmaksızın gerçekleştirdikleri harekete nasti denir. 1. Olay haptotropizma (dokunmaya karşı yönelim hareketi), 2. Olay fotonasti (ışık varlığında gerçekleşen bir olaydır), 3. Olay geotropizma (yerçekimine doğru yönelim hareketidir.), 4. Olay sismonasti (bitkide dokunmaya karşı verilen bir tepkidir). Cevap D

27-Bitkilerde su ve minerallerin taşınması odun boruları (ksilem) ile gerçekleşir. Soymuk borularının suyun iletiminde herhangi bir etkisi yoktur. Cevap E

28-Her iki canlınında yarar gördüğü birlikteliklere mutualist birliktelikler. Canlılardan birinin yarar diğerinin ise zarar gördüğü birlikteliklere parazitizm, birliktelikten birinin yarar diğerinin ise hiçbir şekilde etkilenmediği birlikteliklere ise kommensalist birliktelikler denir. Cevap C
29-p+q=1 , p² + 2pq + q² = 1 popülasyondaki tüm bireylerin oranını gösterir. Çekinik bireylerin oranı ise 2pq+q² kadardır. Bunların oranı B şıkkında gösterilmiştir.

30-Gen havuzu popülasyondaki bireylerin sahip olduğu genlerin toplamıdır. A,B,C ve E deki olaylar gen havuzunda değişime neden olur. D de ise popülasyonun büyüklüğü gen havuzunu etkilemez. Cevap D