Canlılarda Davranış

CANLILARDA DAVRANIŞ

Canlıların çevreden gelen uyartıları değerlendirdikten sonra gösterdikleri tepkilere davranış denir.

Tek hücreli canlılarda davranışlar

Bir uyartıya karşı canlının yer değiştirmesine taksi denir.Amip fazla ışıktan kaçar → Negatif foto taksiAmip besinli ortamda besine yönelir → Pozitif kemo taksiNOT: Bu olaylar sinir sistemiyle gerçekleşir.
Bitkilerde davranışlar

Uyartıya karşı pozitif veya negatif yönelmeye tropizma denir. Yönelmeyi oksin hormonu sağlar. Oksin hormonu arttıkça hücre bölünmesi artar. Az ışıklı yerlerde oksin hormonu daha fazla salgılanır. Uzun süreli tepkilerdir.

• Fototropizma: Işığa yönelim.
• Geotropizma: Yerçekimine yönelim.
• Hidrotropizma: Suya yönelim
• Kemotropizma: Kimyasal maddelere yönelim
• Travmatotropizma: Köklerin, yaralanan bölgenin tersine yönelmesi
•  

• Haptotropizma: Sarmaşık gibi bitkilerin tutunma kökleriyle başka bir yapıya tutunmasını sağlar.

NOT: Etkiye karşı verilen yönsüz tepkiye nasti denir. Turgor basıncıyla oluşur. Kısa sürede verilen tepkilerdir.

• Fotonasti: Aslanağzı bitkisinin ışıkta açılması, karanlıkta kapanması
• Termonasti: Lalenin yaprakları 5-10°C’ta kapalı, 10-15°C’ta açıktır
•  

• Sismonasti: küstümotu bitkisinin dokunulduğunda yapraklarını kapatması

Hayvanlarda davranışlar

Kalıtsal (doğal) davranışlar: Doğuştan gelen davranışlardır. Örn: İnsanın doğumundan hemen sonra akciğerlerinin çalışması. Kazların V şeklinde uçması. İpek böceği tırtılının kozasını ergin olunca yapması.
Refleks ve İçgüdüsel Davranışlar: Canlılarda etkiye karşı oluşan ani ve değişmez tepkilere refleks denir. Sinir sistemi olan tüm canlılarda refleksler oluşur. Örn: Parmağına iğne batan birinin elini çekmesi, emme refleksi, araba kullanma
NOT: Uyarıya karşı verilen kalıtsal, karmaşık davranışlar içgüdüsel davranışlardır.
Örn:
Kuşların yuva yapması, kuşların göç etmesi.Kazanılmış Davranışlar: Deneyim sonucu değişen davranışlardır. Örn: Kargaların bostan korkuluğundan kaçması
Biyolojik saat

Fizyolojik ve davranışsal tepkilerin 24 saatlik zaman aralıklarında tekrarlanmasına günlük döngü denir. Günlük döngünün çok düzenli olması vücut içinde bir biyolojik saatle kontrol edildiğini gösterir.

Sosyal davranışlar

Canlılar; üreme, beslenme, barınma, korunma gibi sebeplerden dolayı sosyal davranışlar sergilerler. Örn: Arıların Dansı, böceklerin feromon salgılaması