ışığın yapısı ve hareketi

İnsana içinden bir ses ışığın da bir kütlesi olması gerektiğini fısıldayıp duruyor ama değil işte. Işığın daha doğrusu ışığı oluşturan parçacıkların yani fotonların kütlesi yoktur. Onlar sadece enerjidirler.

Işık bizim görebilmemizin ana nedenidir. Eğer ışık olmasaydı hiç bir şeyi göremezdik. Çünkü görme işleminde ışık kaynağından çıkan ışınlar etrafımızdaki cisimlere çarparak gözümüze ulaşırlar. Daha sonra retinaya bağlı sinirler aracılığı ile burada oluşan görüntü, işlenmesi ve yorumlanması için beyne yollanır. Fakat 1600′lü yıllarda ışık ışınlarının gözümüzden çıkıp diğer cisimlere çarpıp geri geldiğine ve böylece görebildiğimize inanılırdı.

Işık foton denilen kütlesiz ve yüksüz atom-altı parçacıklardan oluşur. Tüm parçacıklar gibi fotonlar da dalga özelliği gösterirler. Yani bir dalga boyları ve bir frekansları vardır. Işık ışınları da fotonların ilerlerken aldıkları yoldan başka bir şey değildirler.Fotonlar kaynaklarından çıktıktan sonra eğer önlerinde hiç bir engel yoksa- düz doğrultuda ve hiç sapmadan yayılırlar. Herhangi bir cisme çarpınca da cismin şeffaf olup olmamasına göre yansır veya kırılırlar.

Peki ışık nasıl yayılır? Önceleri, 1800′lerde ışığın dalgalar halinde yayıldığına inanılırdı. Hani su dalgaları var ya işte onlar gibi işte. Bir göle bir taş attığınızda taşın düştüğü noktadan başlayıp dışa doğru yayılan dalgalaroluşur. Burada hareket eden su değildir sadece sizin başta suya taş atarak oluşturduğunuz etki su molekülleri arasında sırayla iletilmiştir o kadar. Fakat sonraları Einstein kendisine Nobel getirecek bir yazısında ışığın bir dalga olmadığını aksine parçacıklardan oluştuğunu ispatlar. Daha sonra bu açıklama Kuantum Teorisi’nin de yapı taşlarından biri olur zaten.

Günümüzde ışığın hareketi dual (ikili, çift) model denilen dalga ve parçacık teorilerinin birleşmesinden oluşmuş bir teori ile açıklanmakta. Açıklama kısaca şöyle: Işık dalga özelliği gösteren fotonlardan oluşmuştur; ve yayılırken iki özelliği de gösterebilir. Ama kesinlikle ikisini bir arada değil!! Bazen dalga bazen de parçacık olarak yayılır ışık. Ama hangi hallerde parçacık hangi hallerde dalga olarak yayıldığı konusunda hiç bir bilgimiz yok. Ama şunu biliyoruz ki biz onu dalga olarak görmek istiyorsak dalga, parçacık olarak görmek istiyorsak parçacık olarak davranır bize karşı!? Bu size çok karışık veya mümkün değil gibi mi geldi? Ama doğru!.. En azından şimdilik!!…
ABDULLAHOĞLU