Faka basmak : Aldanmak ,Oyuna gelmek
Fakir gülerse kim ağlar.Eğer toplumda fakir insanların ihtiyaçları karşılanır onların yüzü güldürülürse artık kimsenin bir sıkıntısı kalmaz.Herkes güler.
Fakirin iskarpini dağda aşınır.Fakir geçimini sağlamak için ömrünü dağda iş peşinde koşmakla tüketir.
Fakirin tavuğu tek tek yumurtlar. İnsan bir şeye maddi gücü oranında sahip olur.Kişi zenginse istediğini alır.Yok eğer fakirse istediğini değil de ihtiyacına ve maddi durumuna göre alması gerekenleri alır.
Fakirlik ayıp değil tembellik ayıp.İnsan fakir olabilir.Bunun ayıplanacak bir yanı yok ,ama insan tembel olmamalı, işte o ayıptır.Çalışarak fakirlik aşılır ama tembelliğe çare yoktur.
Fare çıktığı deliği bilir. Gizli işler peşinde koşanlar darda kalınca ne yapacağını bilir.
Fare deliğine sığamamış,bir de kuyruğuna kabak bağlamış. Kişi kendisine verilen işi yapamamışken birde kalkmış başkasının işlerini yapmaya uğraşır.
Fark edilmek : Başkaları tarafından görülmek
Fark gözetmek : emsallerine göre üstün tutmak.
Fazla aş ya karın ağırtır ya da baş. İnsan bir şeye gereğinden fazla sahip olursa ya onu değerlendiremez telef olur gider ya da başkalarının gözü kalır dert olur.
Fazla naz âşık usandırır. İnsan bir iş yaparken fazla sorun fazla naz yapmamalı. Karşısındaki nekadar dostu veya yakını olursa olsun bir gün gelir o da bıkar.
Fırıldak çevirmek : İşin yapılmasında hileli yollara başvurmak.
Fındık kurdu : Küçük kurt haşere
Fısıltı gazetesi : Dedikodu yapan
Fıtık etmek : Karşısındakini çok sinirlendirmek.
Fidan boylu : İnce uzun boylu.
Fit olmak : Ödeşmek alacak verecek konusunda anlaşmak
Fitil vermek : Kışkırtmak
Fitil fitil burnundan gelmek : Yapılan işte birçok zorlukla karşılaşmak.
Fol yok yumurta yok :Elinde avucunda hiçbir şey yok evi parkı yok
Fora etmek :Tamamen serbest bırakmak.
Foyası meydana çıkmak :Yaptığı kurnazlığın ortaya çıkması
Fiyat biçmek : Parasal bir değer koymak.
Fukara babası : Fakiri fukarayı seven onlar yardım eden
Fukaranın cebi boş kalbi doludur. Fakirin parası malı mülkü belki yoktur ama gönlü zengindir.elinden geleni insanlardan esirgemez.Vermek ister.
Fukaranın düşkünü beyaz giyer kış günü. Yoksul kişi kış mevsimi gelince mevsimine göre deyilde ekonomik durumuna göre giyinir.
Gafil avlanmak :Aniden habersiz yakalanmak,oyuna gelmek
Gaflet olmasa insan evliya olur.İnsan gaflet uykusunda ise ne yaparsan yap uyandıramazsın.Eğer gaflet olmasaydı zaten herkes evliya olurdu herkes istediğini yapardı.
Galebe çalmak : Galip gelmek ,yenmek,mağlup etmek
Gam çekmek : Üzülmek
Gamı def,parayı sarf etmeli. İnsan üzüntüyle yaşayamaz. Sağlıklı olabilmesi için üzüntüsünü dertlerini başından atmalıdır. Aynı şekilde paranın da hesabını fazla yapmamalı derin hesaplara girmemeli gerektiği yerlere harcamasını bilmelidir.
Garibe bir selam, bin altın yerine geçer. Toplumda en muhtaç insanlar garibanlardır. Onların gönlünü de almak gerekir. Gerek maddi gerekse manevi onlara yardımcı olmak gerekir. Hiç bir şey yapamıyorsak hal hatırını sorup gönüllerini onlara yapılabilecek en güzel iyiliktir.
Garibin dostu olmaz. Garip kimsesizdir. Parası pulu malı mülkü yoktur. Onun için kimsede ona yanaşmaz. Kimseye bir şey veremeyeceğinin yanında herkes onun kendinden bir şey isteyeceğini sanarak ondan uzak durur.
Garip kuşun yuvasını Allah yapar. Kimsesiz zavallı olanların kimse elinden tutmasa bile Allah onlara yardım eder dardan çıkarır.
Gavura kızıp oruç bozulmaz. İnsan bir işi yapmaya niyetlendiğinde kendisi için faydalı görüyorsa yapmalı zararlı görüyorsa vazgeçmeli yoksa başkalarına kızıp ta kendisi için hayati önem taşıyan bir işten vazgeçmek doğru olmaz.
Gavurun ekmeğini yiyen gavurun kılıcını çalar.İnsan iyi bir eğitim almamışsa her şeyi şahsi çıkarı için düşünüyorsa nereden beslenirse kimden yardım alırsa onun menfaati için çalışır.Doğru veya yanlış düşünmez.
Gavurun tembeli keşiş, Müslüman’ın tembeli derviş olur. Gerek Hıristiyanlarda gerekse Müslümanlarda tembel insanlar din adamı olup çalışmadan başkalarının verdiği ile geçinme yolunu tutarlar. Hristiyansa keşiş Müslümansa derviş bu insanların kısa adıdır.
Gayya kuyusu : Çok derin kuyu
Gazaba gelmek: Çok fena sinirlenmek, hiddetlenmek
Gebermesi yaklaşan köpek cami duvarına işer .İnsan ahlaksızsa, azıtınca başkalarının inançlarına saygısı yoksa gider insanlarca kutsal olan manevi değerlere saldırır.
Geçme namert köprüsünden koparsın sel seni. İnsan kimseye muhtaç olmamalı hele de namert insana hiç muhtaç olmamalı bu hayatına mal olacaksa bile.
Geçer akçe: Herkesçe kabul edilen değer
Geçim derdi: Geçinebilmek için çekilen sıkıntı
Geçim kapısı: İş yeri
Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer.Geçmişte yapılan güzel şeyler gün olur artık yapılamaz hale gelir.Onlara ulaşmazsak bile hayali dahi birçok şeye bedeldir.
Gedik açmak : Kapatılması çok zor bir yara açmak
Gedikleri tıkamak :Kapatılması güç engelleri aşmak
Gel demek kolay git demek güçtür. Bir işçiyi işe almak birini yanına çağırmak misafir etmek koyla ve güzel şeylerdir ama kişiyi işten çıkarmak misafire git demek zordur.Onun için davet etmeden önce iyi düşünmeli ve ona göre hareket etmeli.
Gel denilen yere gitmeye ar eyleme,gelme denilen yere gidip yerini dar eyleme.Eğer bir yere davet edilmişsen oraya gitmen gerekir,davete icabet gerekir. Eğer bir yere davet edilmemişsen oraya gidip te kendini zora sokma.
Gelen ağam giden paşam: Menfaati icabı herkesle iyi geçinmek
Gelen geçer, konan göçer. Dünyada hiçbir şey olduğu yerde kalmaz. Herkes bir şeyin peşinde koşturur. Kimi gelir kimi gider.
Gelen gideni aratır. Öyle işlerde öyle yöneticiler olur ki çalışanlar gidenin yerine daha iyisi gelecek diye beklerken daha kötü birisi gelince eskisini arar hale gelirler.
Gelene git denilmez.Türk gelenek göreneklerinde ahlak ve ananelerinde gelen misafire git demek olmaz.
Gelin altın kürsü getirmiş, çıkıp üstüne oturmuş. Bir topluma gelen getirdiği eşyayı kendisi kullanacaksa o eşyanın maddi yönü kimseyi ilgilendirmez.
Gelin çiçek her dediği gerçek, Kaynana yılan her dediği yalan.Anadolu insanının bir anlayışı.gelinler kaynanayı sevmez onlar ne derse doğrudur.temizdir iyidir.Kaynana ise gelinin düşmanıdır.Gelinini istemediği için onun hakkında hep yalan konuşur.Onun için kaynana yılandır.
Gelini ata bindirmişler "ya kısmet" demiş. İnsan neye niyet ederse etsin neyi yapmaya kalkarsa kalksın nasipse o olur.Nasip değilse elden bir şey gelmez.
Gem almayan atın ölümü yakındır. Söz dinlemeyen kendini frenlemeyen hırçın kişilerin yaptıklarının karşılığını görmeleri yakındır
Gemisini kurtaran sandalını aramaz.İnsan bir afetten canını malını önemli varlığını kurtarmışsa küçük şeylerin hesabını yapmamalı küçük şeyleri aramamalı.
Gençlikte ölüm ihtiyarlıkta yoksulluk güçtür. İnsan gençken yaşamak hevesi ile doludur.Ölümü ise kabullenmek çok zor gelir.Aynı şekilde insan gençliğinde yoksulluğa karşı dayanabilir çalışır didinir zorlukları aşar kazanır,ama yaşlanınca kendinde dayanacak çalışacak güç kalmamıştır,dayanmak güç olur.
Gençlikte para kazan ihtiyarlıkta kur kazan. Gençliğinde çalışıp tasarrufunu yapanlar ihtiyarlıkta istedikleri gibi harcama yaparlar.
Gençlikte taş taşı ihtiyarlıkta ye aşı.İnsana gençliğinde çalışmalı geleceğini düşünerek gayret etmeli biriktirmeli ki yaşlanınca başkalarına muhtaç olmadan rahat yaşasın.
Gereği gerekmezken al.Bir şey ev için gerekli ise onu ihtiyaç duymadan alki ihtiyaç duyduğunda başkalarına muhtaç olmadan işini görebilesin.
Gezen ayağa taş değer. Gereksiz yere boş boş avare sağda solda dolaşan kişi sonunda başına iş alır.
Gezen kurt aç kalmaz. İnsan tembel tembel yatıp rızkını beklememeli,kalkıp dolaşıp rızkını aramalı ancak böylelikle aç kalmaktan kurtulur.
Gırtlağına basmak : Bir şeyi yapmaya zorlamak.
Gırtlağına kadar borçlu olmak :Çok borçlu olmak
Gırtlağına sarılmak :Boğmaya çalışmak
Gırtlak gırtlağa gelmek :Kıyasıya dövüşmek
Gidemediğin yer senin değildir.İnsanın evi parkı vardır fakat uzaktadır.Ya maddi ya da manevi imkanları kalmamıştır gidemez değerlendiremez o varlığın kendisine hiçbir faydası yoktur.Faydası olmayan malın mülkün hiçbir değeri olmaz.var veya yok fark etmez.
Giden gelse dedem gelirdi. İnsan ömrü bir su gibidir.Akar gider.Her gelen gün geçen günü aratır ama geçen geçti gitti artık bir daha geri gelmeyecek.Eğer giden geri gelseydi çok sevdiğimiz her türlü ihtiyacımızı karşılayan eksiklerimizi gideren ölmüş olan babamız geri gelirdi.O da olmadığına göre artık gidenin geri gelmeyeceğini bilmeli ve ona göre yaşantımızı ayarlamalıyız.
Gittiğin yer kör ise bir gözünü yum. Bulunduğun toplulukta insanlar bazı şeyleri görmüyorsa sende bazı hataları görmemeye çalış.Bulunduğun topluma ayak uydur.
Gizli kapaklı :Uygun olmadığı için herkesten saklanarak yapılan
Goyun yoncadan gaşmaz,köpek kemikten gaşmaz.Yöresel atasözleri nasıl koyun yoncadan kaçmazsa köpekte kemikten kaçmaz.İnsan ihtiyaç duyduğu şeyi elde etmek için uğraşır.Onu bulduğu vakit elde etmek için çalışır.
Göbeği çatlamak :Anlatmak için çok zorlanmak defalarca anlatmak
Göğe direk,denize kapak olmaz.Nasıl ki göğe direk dikilmez denize kapak olmazsa insan olması mümkün olmayan işler için uğraşmamalı kendini yormamalı.Sadece çektiği zahmetle kalır.
Göğsü kabarmak : Gurur duymak.Yapılan işten gurur duymak
Göğüs germek : Direnmek mücadele etmek
Göklere çıkarmak : Çok fazla methetmek
Gökte ararken yerde bulmak : Çok zor bulabileceğini düşündüğün şeye çok kolay ulaşmak
Gökten zembille inmek : Hiç uğraşmadan zahmetsizce elde etmek
Gölge temek : Engel olmak
Gön yufka yerinden delinir.Bir iş en zayıf olduğu yerden yıkılır.
Gönlü kalmak : Bir şeyde gözü kalmak.
Gönül bağlamak : İçten sevmek
Gönül darlığı : İç sıkıntısı çekmek
Gönül eğlendirmek : Vaktini hoş geçirmek.
Gönül bir sırça saraydır,kırılırsa yapılmaz. İnsanların gönlünü kırmayın onları incitmeyin.bir kere incitirseniz daha sonra kolay kolay düzeltemezsiniz.
Gönül kimi severse güzel odur. İnsan ne kadar güzel olursa olsun gönül sevmedikten sonra kıymeti yoktur.Güzelliği kendinedir. Başkalarına göre güzel olabilmesi için gönül sevmesi gerekir.
Gönülsüz davara giden köpekten hayır gelmez. İnsanın istemeden zorla yaptığı işten kimseye bir hayır gelmez.Boşa emek harcanmış olur.
Gönülsüz iti kurda salsan uluya uluya kurt getirir.İnsan bir işi istemeden veya rızası olmadan bir işe gönderilirse deyil o işi yapmak daha beter işi bozar.İçinden çıkılmaz hale getirir.
Gönülsüz yenen aş ya karın ağırtır ya baş. İsteksiz yapılan bir sonunda insana mutlaka bir terslik bir sorun çıkarır.
Gönüşsüz namaz göğe ağmaz.Kişi ibadetini istemeye istemeye yapmışsa Tanrı katına ulaşmaz.Yapana bir fayda sağlamaz.
Gördün deli,savul geri.Karşındaki insan akıllı değilse ne yaptığını bilmiyorsa ondan uzak durmakta fayda vardır.
Görmemiş görmüş,bayılmış ölmüş. Görmemiş cahil kişi ummadığı bir işe kavuşunca heyecandan ne yapacağını şaşırır.
Görmezden gelmek : Bir olayı gömemezlikten gelmek.Haberi yokmuş gibi davranmak
Görünen köy kılavuz istemez. İnsanın bildiği işte bir kılavuza ihtiyacı yoktur.Kendi işini kendi görür.
Göz boyamak : Aldatmak
Gözdağı vermek : korkutmak,tehdit etmek.
Gözden düşmek : Değersiz olmak,değer yitirmek
Gözüne girmek : İyi intiba bırakmak.Kendini sevdirmek.
Gözü sulu : Hemen ağlayan,en küçük bir olay karşısında bile gözlerinden yaş gelen.
Göz görmeyince gönül katlanır. İnsan bir şeyi nekadar severse sevsin onu uzun bir süre görmeyince artık unutmaya başlar.Gönlünden atar.
Göz iki,ağız tek;çok görüp,çok dinleyip az söylemek gerek. İnsanın iki gözü ama tek ağzı vardır.İnsan çok şeyi görmeli akıl almalı ders almalı ama kesinlikle az konuşmalı.
Göze yasak olmaz.Eğer bir şey ortada ise ona herkes bakar .Kimseye sen niçin bakıyorsun veya bakma diyemezsin
Gözden kaybolmak : Aniden görünmez hale gelmek
Göze batmak : Yaptığı davranışlarla çevresindekilerin veya bulunduğu toplumdakilerin dikkatini çekmek.
Gözler kendilerine kulaklar başkalarına inanır.Göz görür ancak gördüğü şeye inanır.Kulaklar ise işitir onlarda işittiğine inanır.
Gözü keskin : Gözleri çok iyi gören,baktığı yeri iyi görebilen
Gözü aç olanın karnı tok olmaz.İnsanı ne kadar yedirirseniz yedirin gözü doymamışsa karnı da doymaz.Önce gözünün doyması gerekir ki karnının doyduğuna da kanaat getrisin.
Gözü darıda olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz. İnsan sürekli yasak şeylerin peşinden giderse kendisini bekleyen tuzaklardan tehlikelerden kurtulamaz.
Gözünle gördüğünü ört ,görmediğini söyleme.İnsan başkalarının ayıplarını kusurlarını görse dahi görmezlikten gelmeli ayrıca görmediği bir şeyide görmüş gibi başkalarına anlatmamalı.Sonra mahcup olabilir.
Gözünü kan bürümek:Karşısındakini öldürecek şekilde sinirlenmek.
Gözünden kaçmamak.Ne kadar gizli olursa olsun yapılan hareketi fark etmek.Yapılanın farkına varmak
Gurbette taşa yaslanmayan evdeki halının kıymetini bilmez. İnsan gurbetlerde zor hayat şartlarında yaşamadıkça evdeki huzurun mutluluğun rahatın kıymetini bilemez.
Gül dalından odun,beslemeden kadın olmaz. Her insan kendisinden beklenilen beceride olması gerekir.Nasıl ki gül dalından odun olmazsa hizmetliden de evin beytine eş olmaz veya kültürü bir insana sıradan bir eş olmaz.
Gül dikensiz olmaz. Bir iş ne kadar cazip olursa olsun ne kadar kolay olursa olsun mutlaka bir zorluğu vardır.
Gülme komşuna gelir başına. İnsan başkalarının hatalarından dolayı onunla alay etmemeli sevinmemeli,gün olur aynı şeyler kendi başına da gelebilir.Bunu hiçbir zaman aklından çıkarmamalı.
Gülü seven dikenine katlanır. Eğer bir insan bir şeyi gerçekten sevmişse ondan gelecek zorluklarında olabileceğini bilmeli ve bu zorluklara katlanmalı.
Gülün kıymetini bülbül bilir. Bir şeyin kıymetini bilmek için onu tanımalı anlamalı kullanmalıyız.Bunlar olmadan değerlendirme yapamayız.
Gün doğmadan neler doğar. İnsan hiçbir zaman umutsuzluğa kapılmamalı.Hiç ummadığı bir anda karşısına çok değişik alternatifler çıkabileceğini bilmelidir.
İnsan her şeyi oldu tamam gözüyle görmemeli tam oldu denilen bir iş birden ters döner ve karşımıza ummadığımız aksilikler çıkabilir.
Gün gider gediğinden,el utansın dediğinden. Her şey kendi düzeninde yürür.Günler geceleri geceler günleri kovalar bu düzen böyle devam eder.İnsan bilip bilmediği yere konuşur.Doğru yanlış bilmez.O zaman düşünmeden konuşan konuştuğuna utansın.Biz işimize devam edelim
Güne göre kürk giyinmek gerek.İnsan kıyafetini giyimini gününe göre mevsimine göre havasına göre giymeli yoksa başkalarına alay konusu olur.Sağlığı bozulur.gülünç durumlara düşer.
Güneş balçıkla sıvanmaz. Doğruluk dürüstlük hiçbir zaman iftira ile hakaretle karalanamaz.Karalansa bile er geç doğru ortaya çıkar.
Güneş giren eve doktor girmez. Yaşanan yerin sağlıklı olabilmesi için güneş ışığı alması gerekir.
Güneşte söylediği sözü,gölgede bozandan hayır gelmez.Söylediği sözde durmayan çok kolay karar değiştiren insanlardan başkalarına fayda gelmez.
Gürültü istemeyen bakırcı dükkanına girmez. İnsan hoşlanmadığı şeylerden uzak durmalıdır.
Güven vermek .Karşısındakinin kendisine güvenini sağlamak.
Güvenme varlığa düşersin darlığa. İnsan mala mülke güvenmemeli başına öyle işler gelirki malı mülkü onu kurtarmaya yetmez.
Güzele ne yakışmaz. İnsan güzel olunca giydiği her şey ona yakışır.Üzerinde güzel görünür.
Güzele uykudan kalkınca ,çirkine hamamdan gelince bakmalı güzel her yerde güzeldir.Uykudan kalkınca tüm güzelliğini ortaya koyar mahmur gözleri bütün masumluğunu ortaya koyar bakmaya doyulmaz. Çirkin ise ancak hamamdan çıkınca en azından yıkanmış temizlenmiş kirlerinden arınmıştır.Bir düzene girmiştir.
Güzeli seven cefasına katlanır. İnsan bir güzeli sevmişse ondan gelecek zorluklara da katlanmasını bilmeli.
Güzelin talihi çirkin olur. İnsanın önemli olan talihinin güzel olmasıdır.ama ne yazık ki güzel insanların talihi çirkin olur.
Güzelliğe bakma huya bak.İnsan karşısındakinin güzelliğine boyuna posuna değil ahlakına huyuna bakmalı da öyle karar vermeli.Sonra yanılabilir.
Güzellik ekmeğe sürünüp yenmez. İnsanın güzel olması hiçbir şeyi halletmez karın doyurmaz insanı meslek sahibi yapmaz.
Güzün gelişi yazdan bellidir. Yaz mevsiminde havaların durumu kışın nasıl geçeceği hakkında insanlara bilgi verir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder