Laçka olmak : Çok gevşeyip kullanılamaz hale gelmek
Laf lafı açar.Konuştukça sohbet koyulaşır.Konuşulacak şeyler ard arda gelir.
Laf torbaya girmez. İnsan mutlaka yaptığı anlaşmayı bir belge ile ispatlamalı,garantiye almalı resmiyete dökmeli.Sözle yapılan anlaşmanın hiçbir değeri yoktur.
Laf anlamaz : Anlayışsız,nasihat dinlemez
Laf dokundurmak :Dolaylı olarak uyarmak,hakaret etmek,iğnelemek
Laf düşmemek : Başkaları varken kendisine konuşacak söz kalmaması
Laf ebesi : Çok konuşan,her söze karışan
Laf lafı açar: Bir sözden başka söze geçiş
Laf ola beri gele: Söylenen saçma sapan söz
Lafa tutmak : Konuşturup avara etmek
Lafı ağzına tıkamak: Karşısındakini yaptığı konuşma ile susturmak,Sesini kesmek
Lafı ağzında gevelemek: Sözü sağa sola dolaştırıp söylemesi gerekeni bir türlü söyleyememek
Lafı ağzında kalmak : Karşısındakinin konuşmasını sözünü bitirmeden kesmek
Lafı ağzından kaçırmak : Söylememesi gereken bir sözü nasılsa ağzından kaçırıp söylemek
Lafı ağzından kaçırmak : söylenmemesi gereken,İstemediği bir sözü kazaen söylemek
Lafını bilmek: Ne konuşacağını iyi bilmek,bilerek konuşmak
Lafını esirgemek: Konuşmamak,çok az konuşmak
Lafını şaşırmak : Ne söyleyeceğini bilmemek
Lafını etmek: Bir konu hakkında ileri geri konuşmak
Lafla peynir gemisi yürümez. Eğer laf söylemekle iş olsaydı her şey kolay olurdu.Önemli olan söyleneni gerçekleştirmektir. Uygulamaktır.İnsan söylemek yerine yapmaya çalışmalı.
Lafla pilav pişerse deniz kadar yağı benden. Eğer laf söylemekle iş olsaydı her şey kolay olurdu.Önemli olan söyleneni gerçekleştirmektir. Uygulamaktır.İnsan söylemek yerine yapmaya çalışmalı.
Laka lukayı bırak: Boş fuzuli konuşmayı bırakmak,Gereksiz şeyler konuşmayı bırak
Lakırdı bilmeyen hödükler,sönmüş ateşi körükler. İnsan konuşmasını bilmezse neyi nerede konuşacağını bilmezse unutulmuş düşmanlıkları konuşup insanlar arsında düşmanlıklara yol açar.
Lakırdı bilmeyen meclisten kaçar. Topluluk içinde konuşmasını bilmeyen topluma girmez.
Lakırdı ile ağız aşınmaz. İnsan konuşmakla sohbet etmekle ağzı zarar görmez.
Latife latif gerek. İnsan despot somurtkan ol kaba olmamalı güler yüzlü neşeli hoş görülü olmalı
Leb demeden leblebiyi anlamak : Sözü söylemeden ne demek istediğini anlamak
Leyla olmak : Sarhoş olmak sarhoşluktan kendini bilmez davranışlarda bulunmak
Leyleği kuştan mı sayarsın yazın gelir kışın gider.Sözünde durmayan kararsız insana kimse güvenmez.
Leyleğin ömrü vakvakla geçer. Bir iş yapmasını bilmeyen insanların ömrü boş konuşmakla boş laflarla geçer.
Lodosun gözü yaşlı olur. Lodos rüzgarı esiyorsa yağmur gelecek demektir.
Lokma karın doyurmaz,şefkat artırır.Muhtaç kimsenin karnını doyurmak veya bir ihtiyacını karşılamak veya eksiğini gidermek onun ebedi olarak eksiklerini gidermez ama insanlar arasında saygı şefkat ve sevgiyi artırır.
Lokmasını saymak: Çok yiyeceğinden kaygılanmak
Lokmasını saymak: Yiyenin yediğin saymak,Çok yiyeceğinden korkmak
Lügat paralamak : Bol fakat bir şey ifade etmeyen sözlerle konuşmak
Madik atmak : Beraber iş yaptığı kişiyi tuzağa düşürmek,onu oyuna getirmek
Mahkeme kadıya mülk değil. Kimse için devlet makamı ebedi deyildir.Gün gelir herkes gider.Başkaları gelir.Bu devran böyle devam eder.
Makas almak : Parmakla yanağı sıkıştırmak
Mal adama hem dost hem düşmandır. İnsanın malı hem dostu hemde düşmanıdır.Dostudur.Çünkü ihtiyacını karşılar onu başkalarına muhtaç etmez.Geçimini sağlar.Düşmanıdır.İhtiyaç sahiplerine yardım etmez. Muhtaçların elinden tutmaz ihtiyaç sahiplerinin nefretini kazanır.Hatta soyguncunun hırsızın hedefidir.
Mal canın yongasıdır. İnsanlar için canı çok önemlidir ama malıda önemlidir. Kolay kolay malından vazgeçemez.
Mal melameti örter. Zenginlik varlık insanın kusurlarını ayıplarını kapatır,örter
Malı mala,canı cana ölçmeli.Herksin malı mülkü canı kendine göre çok değerlidir.Önemli olan insanın herkesi aynı oranda değerlendirmesidir.Bizim için değerli olan başkaları içinde değerlidir.Buna göre düşünüp değerlendirme yapmalıyız.Canımız malımız bizim için ne kadar değerde ise başkalarının canı malı da o kadar değerlidir.
Malın iyisi suya yakın,daha iyisi eve yakın. Köylü için bir malın iyiliği kalitesi suya yakınlığı ile ölçülür.Çünkü suya yakın olursa kolay ve bol sulanır daha çok mahsul verir.Daha iyisi ise eve yakın olanıdır.Çünkü eve yakın olan mal hem kolay gidilir gelinir, hem kolay çapalanır kolay taşınır.
Malını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttür. İnsan malı mülkü var ve bunu değerlendirmeyi,yerine göre,ihtiyacına göre kullanmayı bilmiyorsa ömür boyu sefalet çekmeye mahkumdur.İnsan malını mülkünü nasıl değerlendirileceğini bilmeli ve ona göre kullanmalıdır.
Malum olmak : İçine doğmak
Mana çıkarmak: Her söze ve her davranışa, kişinin aklından geçmeyecek bir anlam vermek
Mangalda kül bırakmamak : yapamayacağı şeyleri söylemek
Mantara basmak: Tuzağa düşürmek,oyuna getirilmek
Mart ayı dert ayı. Mart ayı hastalıkların sıkıntıların yoğunlaştığı her gün havaların değiştiği ve soğuğun kendisini en fazla hissettirdiği aydır.
Mart çıkmadıkça dert çıkmazmış.Kış mevsimi hastalıkları kış mevsiminin çıkmasına rağmen mart ayı çıkmadıkça bitmez.Ancak mart bitince havalar ısınmaya kış hastalıkları bitmeye başlar.
Mart dokuzunda çıra yak,bağ buda.Mart ayı dokuz dedimi bağların budanması çok önemlidir.Bağların budanmasına zamanımız yetmediyse çıra yakıp gece karanlığında budamaya devam etmeliyiz.
Mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırır. Mart ayı gelince herkes baharın geldiğini zanneder ama mart ayının soğuğu insana nevarsa yakıp ısınmasını sağlatır.
Mart yağar nisan öğünür,nisan yağar,insan övünür.Mart ayı yağmurluysa nisan ayıda yağmurlu geçecek demektir.Nisan ayının yağmurlu geçmesi demek mahsulün bol olması demektir.
Martta sürmez eylülde ekmezsen sabanı bırak. Eğer geçimini tarımla yapıyorsan mart ayında tarlayı sürmeli eylül ayında ekmelisin ki bol mahsul alasın. Eğer yapmayacaksan mahsul de yok tarımla uğraşmayı bırak.
Martta tezek kuruysa ,nisanda seller yürüye.Mart ayında yağmaz nisanda da bol yağmur varsa çiftçinin keyfine değme artık mahsul bol demektir.
Maskesi düşmek: Kişinin gerçek niyetinin ortaya çıkması
Masraf görmek: Alışveriş etmek
Maşa varken el ateşe sokulmaz. Bir işi yaparken daima kendimize zarar vermeden,en iyi nasıl yapabileceğimizi düşünüp ona göre hareket etmeliyiz.Sonucunu düşünmeden veya nasıl olması gerektiğini düşünmeden akılsızca yapılan bir iş bize zarar verebilir.
Matrak geçmek : Karşısındaki insanla dalga geçmek
Mayası bozuk : Huyu kötü,ahlaksız
Maymun iştahlı : Sevgi, heves ve arzularında sınır tanımayan kararlı olamayan çok oynak olan
Mazereti dünden belli : İş yapmaya hiç niyeti yok,iş yapmamak için mazereti hazır
Mazlumun ahı ,İndirir şahı.İnsan ne olursa olsun kim olursa olsun mazlumun ahını almamalı sonra iflah olmaz.Allah’tan başına büyük belalar gelebilir.
Mazlumun ahı yerde kalmaz. İnsan mazlumun bedduasını almasın eninde sonunda beddua gelip onu bulur.
Mecliste dilini sofrada elini kısa tut. İnsan mecliste fazla konuşmamalı hele hele gereksizse hiç konuşmamalı bir davette de yemek yerken adabına uygun hareket etmeli ki görenler onu iyi değerlendirsin
Mekik dokumak : İki, yer arasında sık sık gidip gelmek
Merak sarmak : Bir konuya ilgi duymak,bir konuyla ilgilenmek
Merdiven dayamak : Hayatta belli bir yaşa veya aşamaya gelmek
Merhabası olmak : Önceden tanışıklığı olmak
Mesele çıkarmak: Hiçbir şeyden anlaşmazlık çıkarmak
Meramın elinden bir şey kurtulmaz.İnsan bir şeyi öğrenmeye merak etmişse bir yolunu bulup onu mutlaka öğrenir.
Merdiven basamak basamak çıkılır.İnsan bir makama tepeden değilde aşama aşama gelmeli sindire sindire gelmeli ki o yerin hakkın verebilsin.Tepeden gelinen yerden çok kolay inilir.
Merhametten maraz doğar. İnsan iyilik yaparken dikkatli olmalı . Bir gün gelir iyilik yaptığı insan dan kötülük görebilir.
Merkebe "cilve et" demişler,art ayağıyla kulağını kaşımış. Haddini bilmeyen nerede nasıl davranacağını bilmeyen insanlara biraz yüz verirsen iyice şımarır.Ne yapacağını bilemezler.
Meydan okumak : Kendisini başkalarından güçlü görmek
Meydana atılmak : Ortaya atılmak
Meyhaneciden şahit istemişler,bozacıyı göstermiş.Kişi yaptığı işlerde kendisine tanık olarak en yakınında olan ve huyu en fazla kendine benzeyen en iyi anlaşacağı kişileri gösterir.
Meyvesi olmayan ağaç taşlanmaz. Nasıl meyvesi olmayan ağaca kimse taş atmazsa hiçbir faydası olmayan hiçbir işe yaramayan elinden hiçbir şey gelmeyen insanlara da kimse bir şey demez.
Meyvesi olmayan ağaç başini eğer İnsanın bir becerisi başarısı yoksa yeri geldiğinde çaresiz kalır mahcup olur.Kişi uğraşıp ortaya bir eser koymamışsa başkaları karşısında boynunu eğer.
Mezar kaçkını: Çok zayıf ,bitkin
Mezar taşıyın an övünülmez.Kişi ölmüş büyükleri ile değil kendi başarıları ile kendi yaptıkları ile öğünmeli.
Mırın kırın etmek : Nazlanmak,İstenileni yapmamak için bahaneler uydurmak
Mısıra "yağmur geliyor" demişler,"çapan birlik mi" demiş.Mısırdan bol ürün almak istiyorsan yağmur gelince onu çapa ile çapalamalısın yoksa gelen yağmurun bir faydası olmaz.
Mızıkçılık etmek : Oyunda sürekli itirazda bulunmak ikilik çıkarmak
Mızrak çuvala sığmaz. Herkesin gördüğü aşikar olan bir şey inkar edilemez.Yalanlanamaz.
Mide bulandırmak : Mideyi kusacak duruma getirmek,yapılan işte hoşlanılmayan durum olması
Minareyi çalan kılıfını hazırlar. Kişi yaptığı hırsızlığın veya işlediği suçun kabahatin gerekçesini önceden hazırlar.
Minareyi yaptırmayan yerden bitti sanır.Bir iş yapmamış her şeye hazırdan konmayı alışkanlık haline getirenler karşılaştıkları işlerin nasıl olduğunu hangi zahmetlerle meydan geldiğini bilmezler.Yapılan işleri çok basit görürler.
Misafir ev sahibinin gülüdür ister koklar ister başına takar.Anadolu insanı misafirperverdir.Onu nasıl ağırlayacağını ona ne ikram edeceğini şaşırır.Burada da misafir bir gül olarak yorumlanıyor ister koklar kısa bir ağırlama ardından uğurlar isterse de onu alır evinde konaklatır.İzzet ikramda bulunur .Baş tacı yapar
Misafir kısmeti ile gelir.İnsan evine gelen misafire ne ikram edeceğim diye dert etmemeli misafir berekettir.Mutlaka gittiği yere de bereket getirir.
Misafir misafiri sevmez ev sahibi ikisini de sevmez. Misafir gittiği yerde başka bir misafir olsun istemez.Çünkü büyük izzet ve ihtimamın kendisine gösterilmesini ister.Ev sahibi ise hiç birini istemez hiç misafir olmasa da rahat olsam der.
Misafir on kısmetle gelir birini yer dokuzunu evde bırakır gider.Misafir gelince ne yiyecek ne içecek diye ev sahibi düşünmemeli çünkü misafir gittiği yere kısmetiyle gider.Gittiği yere bolluk bereket getirir.
Misafir umduğunu değil bulduğunu yer. Misafirliğe gide ev sahibinin kendisini çok iyi ağırlayacağını bol bol ikramda bulunacağını düşünebilir ama ev sahibi elinde ne varsa onu ikram eder.Misafirde onunla yetinmek zorundadır.
Misafirlik üç gündür. İnsan misafirliğe gittiğinde ziyareti kısa tutmalı.Fazla uzun süreli misafirlik ev sahibine eziyettir.
Mola vermek :Ara vermek , Dinlenmek
Mortoyu çekmek : Ölmek,vefat etmek
Mum dibine ışık vermez. Mum yanarken nasıl ki dibini aydınlatmazsa toplumdaki aydın ,önder kişilerde topluma yol gösterirler fakat kendilerine bir faydaları olmaz.
Mumla aramak : Bulmak için bütün gayretiyle aramak,önceden sahip olduğu ama kaybedincede istediğine büyük özlem duymak
Muradına ermek :İsteğine kavuşmak,dileğinin yerine gelmesi
Müflis bezirgan eski defterleri karıştırır.Borca batmış esna feksi defterlerini karıştırarak acaba bir alacağım varmı diye bakar.
Durumu çok iyiyken batan tüccar eski defterlerini karıştırarak geçen günleri anar.
Müflisten medet,münafıktan nasihat beklenmez. Topluma en zararlı insanlardan biride münafıklardır.Onlar toplumda daima kargaşa ve huzursuzluğa sebep olurlar onun için böyle insanların nasihati olmasın daha iyidir.Aynı şekilde müflis insandan da dara düşünce bir medet bir yardım beklemek boş bir beklentidir.Çünkü o insanların böyle bir huyu yoktur.
Mühür kimde ise Süleyman odur. Bir yerde kime yetki verilirse orada yönetici odur.Herkes yönetici olamaz.
Mürekkep yalamış : Okumuş,eğitim görmüş
Mürüvvetini görmek : Evliliğini görmek
Mürüvvete endaze olmaz. Cömertlikte yardımda fedakarlıkta bir ölçü olmaz.Kişi ne kadar isterse o kadar yardım yapmalı.
Müslüman’ın dini aşikare . Müslümanın gizli saklı bir işi olamaz o her şeyi açık ve doğru olarak yapar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder