Fotosentez Çıkmış Sorular ve Çözümleri

Fotosentez ile ilgili Çıkmış Sorular ve Çözümleri:
Fotosentez konusuna  hakim olmak ve sınavlarda daha çok iyi bir sonuç almanız için sayfamızda Fotosentez ile ilgili geçmiş yıllarda YGS, LYS, ÖSS, ÖSS-2, ÖYS'de Çıkmış Sorular ve Çözümlerini bir araya getirdik. Derscalisiyorum.com Türkiye'nin En Büyük Eğitim Portalı.

Fotosentez

1.

Şekildeki deney düzeneğinde, aşağıdaki faktörlerden hangisi, belli zamanda çıkan gaz kabarcıklarının sayısını etkilemez?

A) Cam kabın hacmi

B) Işığın şiddeti

C) Bitkideki yaprak sayısı

D) Suyun sıcaklığı

E) Suda çözünen CO₂ miktarı

1983-ÖSS

1.

Deney düzeneğine bakılırsa bitkinin fotosentez yapması sağlanmıştır. O halde gaz çıkışını fotosentezi etkileyen bütün faktörler etkilemektedir. Fotosentezle ilgisi olmayan cam kabın hacmidir ve gaz çıkışını da etkilemez.

Burada ışık şiddeti fotosentezi etkiler dolayısıyla O₂ (oksijen gazının) çıkışı artar.

– Yaprak sayısı arttıkça gaz çıkışı artar.

– Sudaki çözünmüş CO₂ miktarı arttıkça gaz çıkışı artar.

– Suyun sıcaklığı arttıkça fotosentez hızlanacağı için gaz çıkışı artar.

Cevap – A

---

2.

Aşağıdaki grafik,yeşil bitkilerde fotosentez hızının ışık rengi ile olan bağlantısını gösteriyor.



Buna göre, dünyamıza sadece yeşil ışık gelseydi ne olabilirdi?

A) Bitkilerde metabolizma dururdu.

B) Dünyada yaşayabilecek olan hayvan sayısı azalırdı.

C) Fotosentez olayı tamamen dururdu.

D) Bitkilerin sentezlediği şeker miktarı artardı.

E) Atmosfere verilen oksijen miktarı çoğalırdı.

1984-ÖSS

2.

Fotosentez hızının ışık rengi ile olan ilişkisi verilmiştir. Yeşil ışıkta en az fotosentez olmaktadır. Dolayısıyla üretilen organik besin maddeleri ve oksijen oranının az olmasından dolayı bunlara bağlı heterotrof olan canlıların (hayvanların) sayısında azalma olabilir.

Cevap – B

---

3.

Bitkilerde, ileri bir adaptasyon sayılan gözeneklerin (stomaların) hangi özelliği fotosentezin hızını yavaşlatabilir?

A) Nemli havada açık olmaları

B) Hücrelerinde kloroplast bulunması

C) Kapatma hücreleri arasında boşluk bulunması

D) Alt epidermiste daha çok olmaları

E) Kurak havada kapalı olmaları

1984-ÖSS

3. 

Bitkilerde ileri bir adaptasyon sayılan gözeneklerin kurak havada kapalı olmaları dışardan CO₂ alımını durdurur. Bunun için bitki kendi hücre solunumu sonucu açığa çıkan CO₂‘i kullanır. Bu kullanılan CO₂ nin miktarı ise yeterli olmadığı için fotosentez hızı yavaşlamaktadır.

Aslında CO₂ solunum sonucu açığa çıkıyor, ancak fotosentez hızı yaklaşık solunum 10 katı kadardır. Yani daha fazla CO₂‘ye ihtiyaç olduğunu göstermektedir.

Cevap – E

---

4.

Klorofilli hücreler, fotosentezi başlatmak için aşağıdakilerden hangisini dışarıdan alır?

A) Karbon dioksiti                B) Azotu                C) Glikozu

D) Yağ asitlerini                    E) Amino asitleri

1992-ÖSS

4.

Klorofilli hücreler fotosentezi başlatmak için ışık, su, CO₂ ve mineralleri alırlar.

Burada verilen seçeneklere bakarsak sadece karbon dioksit (CO₂) in dışarıdan hazır alınması gerektiğini görürüz. Diğerleri ya fotosentez ürünüdür, ya da ara kademelerde gerekli maddedir (azot gibi).

Cevap – A

---

5.

Bitkinin bir yaprağında, belirli bir zaman aralığında sentezlenen glikoz miktarını, yaprağın aşağıdaki yapısal özelliklerinden hangisi en çok etkiler?

A) Stoma sayısı

B) Yaprak kalınlığı

C) Kloroplast miktarı

D) Yaprağın şekli

E) Damarlanma biçimi

1994-ÖSS

5.

Bir bitkinin yaprağında fotosentez sonucu oluşan glikozun miktarını verilen seçeneklerdeki faktörlerin hepsi etkiler. Bunlar içinden en çok etkileyeni istendiğine göre, asıl fotosentezde direkt etkili olan faktör dikkate alınır. Bu da fotosentezin gerçekleştiği yer olan kloroplastlardır ve bunların miktarlarıdır. Kloroplast miktarı arttığı zaman fotosentezde üretilen glikoz oranı daha hızlı olarak artmaktadır.

Cevap – C

---

6.

Bir bitkiye işaretli karbondioksit verilip izlendiğinde, işaretli karbon önce yapraktaki glikoz ve nişastada, daha sonrada gövdenin bir hücresindeki bir enzim molekülünün yapısında bulunmuştur.

Buna göre, işaretli karbondioksit bitki tarafından alınıp, glikoz sentezlendikten sonra, işaretli karbonun enzim yapısına girebilmesini sağlayan;

I. Amino asit yapımı

II. Nişasta sindirimi

III. Protein yapımı

IV. Nişasta yapımı

olayları, aşağıdakilerin hangisinde verilen sıraya göre gerçekleşmiştir?

A) IV – III – I – II                              B) IV – II – I – III

C) III – IV – II – I                              D) II – IV – III – I

E) II - I - III - IV

1995-ÖSS

6.

Bitkiye verilen işaretli CO₂ nin bitkide izlediği yolun bir kısmı soruda verilmiştir. Verilen olaylar sıraya dizilirken biraz daha dikkatli düşünülmelidir.

Dışardan alınan işaretli CO₂ sırasıyla;

– Fotosentezle glikozun oluşumunda,

– Glikozdan nişasta sentezinde (dehidrasyonla),

– Nişastanın sindirilerek tekrar glikoza dönüşmesinde,

– Glikozun parçalanarak amino asitlere dönüşmesinde

– Amino asitlerden ribozomlarda protein sentezinde

– Proteinin enzime dönüşmesinde

görev yapmış olur.

Cevap – B

---

7.

Bitkiler, genel olarak, uygun ışık şiddetinde ve ortalama

33 °C de yoğun biçimde fotosentez yapıp en fazla miktarda

oksijen ve glikoz üretebilmektedirler.

Buna göre, ılıman bölgede yaşayan ve yaprak döken bitkilerin, aşağıdaki dönemlerin hangisinde dışarıdan aldıkları oksijen miktarı en fazladır?

A) Kışın, gündüz

B) Sonbaharda, gündüz

C) Kışın, gece

D) Yazın, gece

E) Yazın, gündüz

1997-ÖSS

7.

Kışın yaprağını döken bitkilerde, metabolizma hızı minimum düzeye iner (Bazal metabolizma). Bu sırada fotosentez durduğundan depo besinleri kullanırlar. Yaprakları olmadığı için ortama O₂ veremezler. Solunum için gereken oksijeni dışarıdan alırlar.

Aynı durum ışıksız ortamlarda da geçerlidir. Işık olmadığından fotosentez durur, ancak solunum devam eder.
Ortam sıcaklığına göre, solunum hızı farklıdır. Yazın sıcaklık solunum için en uygun olduğundan, geceleri dışarıdan en fazla O₂ alınacaktır.

Cevap – D

---

8.

Bitki hücrelerinde gerçekleşen genel olaylardan bazıları şunlardır:

I. Karbondioksitin açığa çıkarılması

II. Suyun parçalanması

III. Nişastanın depolanması

Bu olaylardan hangileri kloroplastlarda gerçekleşir?

A) Yalnız I                 B) Yalnız II                C) Yalnız III

D) I ve III                  E) II ve III

1988-ÖSS

8.

Bitki hücrelerinde gerçekleşen metabolik olaylardan, CO₂ nin açığa çıkarılması oksijenli solunumda gerçekleşir. Bu solunumda O₂‘nin kullanıldığı yer mitokondridir.

Suyun parçalanması fotofosforilasyonda gerçekleşir. Bu olay ise kloroplastın granumlarında gerçekleşir. Dolayısıyla bu olay kloroplastta olur. Nişastanın depolanması genellikle lökoplastlarda olur. Bundan dolayı kloroplastta nişasta depolanmaz denilmektedir.

Cevap – B

---

9.

Klorofilli bir hücre, aşağıdaki olayların gerçekleşmesine uygun koşulların olduğu bir ortamda bırakılmıştır.

I. Fotosentez

II. Fermantasyon

III. Oksijenli solunum

IV. Terleme

Bu ortamdaki gazların miktarlarının günün belirli bir zaman aralığında değişmediği gözlenmiştir.

Bu durumun, bu olaylardan hangilerinin birlikte gerçekleşmesi sırasında, aralarındaki ilişki nedeniyle, ortaya çıkacağı düşünülebilir?

A) I ve II                      B) I ve III                   C) II ve III

D) II ve IV                   E) III ve IV

1993-ÖSS

9.

Klorofilli bir hücrenin bulunduğu uygun bir ortamda, gazların oranının değişmediği görülmüştür.

Özellikle klorofilli hücrenin fotosentez yapacağı ve CO₂ kullanarak O₂ açığa çıkaracağı düşünülebilir.

Bu durumda CO₂ azalıp O₂ nin artması gerekir. Ancak eşit kaldığı görülmüştür. O halde O₂ kullanılarak CO₂‘in açığa çıkarıldığı olay (yani oksijenli solunum) da gerçekleşmiş demektir.

O halde denklemler şöyle yazılabilir:



Görüldüğü gibi birbirinin ihtiyacı olan gazların karşılıklı üretildiği görülmektedir. Diğer taraftan fermantasyonda O₂ kullanılmaz. Alkolik fermantasyonda ise CO₂ çıkar ancak olayların dengesi bozulur. Terlemede ise O₂ ve CO₂ gazlarının çıkışı olmaz. Sadece su buhar halinde atılır.

Cevap – B

---

10.

Sık dallı ve bol yapraklı bir ağaç türünün, ormanda yetiştirildiğinde, fazla dallanmayıp boyuna geliştiği ve sadece tepe kısımlarının bol yapraklı olduğu belirlenmiştir.

Bu farklı gelişme biçimine neden olan etken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nem                      B) Sıcaklık                      C) Oksijen

D) Işık                        E) Mineral maddeler

1992-ÖSS

10.

Ormanda ağaçların sık olmasından dolayı, o ortamda yetişebilmek için ışık rekabetini kazanmak gerekir. Bitkiler ışık rekabetini kazanabilmek için, boylarını uzatarak ışığa ulaşmaya çalışırlar.

Işığın alındığı yerlerde yapraklar iyi gelişmiştir ve besin sentezi daha çok yapılır. Aşağı bölgelerin ise ışığı fazla alamadığı için yapraklarının olmadığı görülmüştür.

Cevap – D

---

11.

 

Yeni bir bitki; içinde yalnızca oksijen, su, karbondioksit, mineraller ve vitaminler bulunan aydınlık bir ortamda yaşamını sürdürebilmektedir.

Bitkinin, bu ortamda yaşayabilmesini sağlayan en önemli

özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) Minerallerden yararlanabilmesi

B) Karbonhidrat sentezleyebilmesi

C) Vitaminleri hazır olarak alabilmesi

D) Karbondioksit üretebilmesi

E) Eşeysiz olarak üreyebilmesi

1992-ÖSS

11.

Yeşil bitkilerin ışıklı ve diğer faktörlerin de (su, oksijen, karbondioksit, mineraller ve vitaminler) bulunduğu ortamda yaşayabilmesini sağlayan en önemli faktör, inorganik maddelerden karbonhidratları sentezleyebilmeleridir.

Çünkü yaşam için enerji veren besinlerin ve yapıya katılan besinlerin sentezlenmesi şarttır. Zaten karbonhidratlardan diğer organik maddelere dönüşüm yapılmaktadır.

Organik besin olmayınca diğer faktörleri kullanabilmiş olmak yaşam için yetersizdir. Çünkü enerjisiz yaşam olmaz.

Cevap – B

---

12.

 

Bir sarmaşık bitkisinin üç gün boyunca büyüme, terleme ve fotosentez ürünü miktarının zamana göre değişimi ölçülerek aşağıdaki grafikler çizilmiştir.



Buna göre, bitkinin büyüme, terleme ve fotosentez ürünü miktarını gösteren grafiklerin numaraları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

 

Büyüme Terleme Fotosentez ürünü

A)      I              II                   III

B)      I             III                   II

C)      II             I                    III

D)      II            III                   I

E)      III            I                    II

1995-ÖSS

12.

Fotosentez sadece gündüz olur. Gece devam etmez. O halde III. grafik bunu gösterir.

Terleme ise normal şartlarda gündüz maksimum, gece minumumdur. Çünkü stomalar gece kapalıdır. Buna göre II. grafik terlemeyi gösterir. Gelişme ise her zaman devam eder. Ancak gelişmesinin hızı değişebilir. Ayrıca gelişmede geri gitme genellikle olmaz. O halde I. grafik büyüme ve gelişmeyi gösterir.

Cevap – A

---

13.

Bir cisim, gelen ışınları;

I. Geçirebilir

II. Yansıtabilir

III. Soğurabilir

Bitkilerin, güneşten gelen ışık enerjisinden fotosentezde yararlanabilmeleri için bu olaylardan hangilerini gerçekleştirmeleri gerekir?

A) Yalnız I                B) Yalnız II                 C) Yalnız III

D) I ve II                E) I ve III
1990-ÖSS

13.

Bitkiler güneşten (veya başka kaynaktan) gelen ışık enerjisi klorofillerde absorbe edilir.

Absorbe edilen ışık klorofilin bünyesindeki elektronların koparılmasını sağlar. Kopan bu elektronlar aydınlık devrenin devirli ve devirsiz fotofosforilasyon devresinden geçerek ATP enerjisine dönüştürülür. Oluşturulan bu ATP ler karanlık devrede CO₂ lerin yakalanmasını sağlayarak besinlerin oluşturulmasını ve bu besinlerdeki kimyasal bağ enerjisine dönüşmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla fotosentezin olabilmesi için ışık enerjisinin soğurulması gerekmektedir.

Diğer özellikler de kloroplast için geçerlidir. Ama fotosentez yapılması için gerekli değildir.

Cevap – C

---

14.

Biri böcekçil beslenen, diğeri böcekçil olmayan iki bitkide; I. hücre dışı protein sindiriminin gerçekleştirilmesi,

II. fotosentez için, karbonu işaretlenmiş CO₂ verildiğinde, işaretli karbonun hücrede sentezlenen proteinlerdeki amino asitlerin hepsinde bulunması,

III. hücrelerinde, proteinlerin amino asitlere parçalanması

özelliklerinden hangileri ortaktır?

A) Yalnız I                 B) Yalnız II                  C) Yalnız III

D) I ve II                    E) II ve III

2004-ÖSS

14.

Diğer yeşil bitkiler ise, gerek duydukları bütün organik besinleri kendileri sentezlerler. Bunu için hücre dışı sindirim yapmazlar.

Fotosentezle besin üretimi sırasında, glikozdan başka; amino asit, yağ asiti ve vitamin gibi monomerler de sentezlenir. Bütün bu yapıtaşlarının sentezlenmesi için gerekli olan karbon, CO₂ olarak alındığı için, sentezlenen bütün moleküllerin yapısında işaretli karbona rastlanır.

Ancak, böcekçil bitkiler amino asitlerin çoğunu böceklerden karşıladıkları için, onların bütün amino asitlerinde işaretli karbonun bulunduğu söylenemez.

Her canlı hücre, kendine gerekli olan proteinleri ribozomalarını kullanarak sentezleyebilir. Aynı proteinleri gerekli olmadığı zamanlarda ise, başka bir proteini sentezlemek için veya yadımlamada kullanmak için, amino asitlerine parçalayabilir.

Cevap – C

---