Sindirim Sistemi Çıkmış Sorular ve Çözümleri

Sindirim Sistemi ile ilgili Çıkmış Sorular ve Çözümleri:
Sindirim Sistemi konusuna  hakim olmak ve sınavlarda daha çok iyi bir sonuç almanız için sayfamızda Sindirim Sistemi ile ilgili geçmiş yıllarda YGS, LYS, ÖSS, ÖSS-2, ÖYS'de Çıkmış Sorular ve Çözümlerini bir araya getirdik. Derscalisiyorum.com Türkiye'nin En Büyük Eğitim Portalı.

Sindirim Sistemi 

1.

Aşağıdakilerden hangisi, bir insanın sağlıklı yaşaması için alınması gereken temel besin maddelerinin en çoğunu kapsar?

A) Tavuk, yumurtalı ıspanak, portakal, su

B) Köfte, yeşil salata, kadayıf, su

C) Etli kuru fasulye, pilav, baklava, su

D) Zeytinyağlı biber dolması, makarna, elma, su

E) Etli patates, peynirli börek, sütlaç, su

1983-ÖSS

1.

İdeal bir beslenme olabilmesi için aşağıdaki besinlerin tamamının alınması gerekir.

1. Karbonhidratlar

2. Yağlar

3. Su

4. Proteinler

5. Vitaminler

6. Mineraller

Şıkları incelediğimizde “B” şıkkında besinler bu 6 çeşit besininin tamamını içermektedir.

Köfte : Karbonhidrat, protein, yağ bulunur.

Yeşil salata : Vitamin ve mineralce zengindir.

Kadayıf : Karbonhidratca zengindir.

Diğer şıklarda verilen besin gruplarının B şıkkındaki besin gruplarından farkı vitamin ve mineralce yetersiz olmalarıdır. Halbuki salata vitamin çeşitlerinin çoğunu içermektedir, ayrıca mineral kaynağıdır.

Cevap – B

---

2.

İnsanın ince bağırsağında çok sayıda bulunan tümürlerin organizmaya sağladığı fayda aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağırsağın hareketini sağlamak

B) Emilme yüzeyini artırmak

C) Bağırsak epitelini korumak

D) Enzim salgılamak

E) Sindirimi hızlandırmak

1983-ÖSS

2.

Bütün besinlerin sindirimi ince bağırsakta tamamlanır. Yine en çok emilim ince bağırsakta olur. İnce bağırsağın iç yüzeyi emilimi artıracak şekilde düzenlenmiştir.Emilim bağırsakların mukoza tabakasında bulunan villuslarla sağlanır.Bir villusta; mikrovillus, toplar, atar ve lenf damarı kılcalları bulunur.

Mikrovilluslar, epitel hücrelerden meydana gelmiştir. Hücrelerin yüzeylerinde testere ağzı gibi girinti ve çıkıntılar bulunur. Villuslar ve mikro villuslar ince bağırsak yüzeyini artırarak (620 m2) emilimin yeterli düzeyde gerçekleşmesini sağlarlar.

Cevap – B

---

3.

Bir günlük beslenmesi;

Sabah  : İki bardak şekerli çay, üç dilim ekmek, reçel.

Öğle    : Kuru fasulye, pilav, turşu, kadayıf.

Akşam : Peynirli börek, kıymalı patates, revani

şeklinde olan kimsenin kanına hangi moleküllerin en fazla geçmesi beklenir?

A) Glikoz

B) Mineral tuzları

C) Gliserol

D) Yağ asitleri

E) Amino asitler

1985-ÖSS

3.

Sabah, öğle ve akşam alınan besinlerin analizleri yapıldığında, karbonhidratların daha yoğun olduğu bulunur. Karbonhidratların temel sindirim ürünü glikoz olduğu için, bu kimsenin kanına en çok glikoz molekülü geçer.

Gliserol ve yağ asitleri yağların, aminoasitler ise proteinlerin sindirim ürünüdür.

Cevap – A

---

4.

Heterotrof canlıların sindirim sisteminde gerçekleşen olaylardan bazıları şunlardır:

I. Bakteriler yardımıyla selülozun parçalanması

II. Glikoz ve aminoasit gibi temel organik moleküllerin kana geçmesi

III. Su emiliminin tamamlanması

IV. Organik besinlerin sindirim enzimleriyle yapısal birimlerine ayrılmasının tamamlanması

İnsanda ve insanın ince bağırsağında bu olaylardan hangileri gerçekleşir?

A) Yalnız I                  B) Yalnız II                  C) I ve III

D) II ve IV                 E) II, III ve IV

1999-ÖSS

4.

Sorudaki öncülleri tek tek inceleyelim:

I. Selülozun sindirilmesi insanda hiç bir şekilde  gerçekleşmez. Omurgalılardan, geviş getiren otçul memelilerde, midede bulunan bakteriler ve bazı bir hücreliler yardımıyla selüloz sindirilebilir.

II. Sindirimin son ürünleri olan glikoz ve amino asitler ince bağırsak hücreleri tarafından emilerek kılcal kan damarlarına aktarılır.

III. İnce bağırsakta su emilimi olur. Ancak suyun büyük bir kısmının emilimi kalın bağırsakta tamamlanır.

IV. Sindirilmesi gereken bütün organik besinler ince bağırsakta monomerlerine (yapısal birimlerine) parçalanır. Bu işlem ince bağırsakta tamamlandığı için kalın bağırsakta sindirim olmaz.

Cevap – D

---

5.

Bir araştırmacı, insanda, karaciğere giren ve çıkan damarlardaki kanın glikoz yoğunluğunu, yemekten hemen önce ve bol karbonhidratlı yemekten bir süre sonra ölçmüş ve aşağıdaki bulguları saptamıştır:

Yemekten hemen önce yapılan ölçüm

Karaciğere giren		Karaciğerden çıkan
damardaki kanda		damardaki kanda
glikoz yoğunluğu		glikoz yoğunluğu

Yemekten bir süre sonra yapılan ölçüm

Karaciğere giren		Karaciğerden çıkan
damardaki kanda		damardaki kanda
glikoz yoğunluğu		glikoz yoğunluğu

Bu bulgular, karaciğerin,

I. Fazla glikozu depolama

II. Glikojenden glikoz oluşturma

III. Gerektiğinde, kandaki glikoz miktarını yükseltme

işlevlerinden hangilerine doğrudan kanıt sağlar?

A) Yalnız l                  B) Yalnız lI                  C) Yalnız Ill

D) I ve lI                     E) l ve lII

2000-ÖSS

5.

Sorunun seçenklerinde “I, II ve III” şeklinde bir cevabın bulunmaması çözümü kolaylaştırmaktadır. Çünkü, insan karaciğerinin fazla glikozu glikojen halinde depoladığı yaygın olarak bilinmektedir. Ancak bu bilgiye sorunun öncülleri kullanılarak ulaşılamaz.

Yemekten önce kan şekerinin artması karaciğerden kana glikoz verildiğini, yemektan sonra ise kan şekerinin karaciğer tarafından azaltılması onun glikoz depoladığını gösterir.

Cevap – E

---

6.

Enzimlerin aktif oldukları pH aralıkları birbirlerinden farklıdır.
İnsanda, midede salgılanan pepsin enzimi ile oniki parmak bağırsağına boşaltılan tripsin enziminin aktif oldukları pH değerleri aşağıdaki grafiklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

2001-ÖSS

6.

Her enzim belli bir pH aralığında çalışır. İnsanda ağız nötr, mide asit (pH = 2) bağırsaklar ise bazik (PH = 8 – 10) pH ye sahiptir.

Bu nedenle midede çalışan bir enzim pH = 2 – 3 değerinde, ince bağırsakta çalışan bir enzim ise

pH = 8 – 9 değerinde en iyi aktivite gösterirler.

Cevap – A

---

7.

Çürükçül beslenen bir canlıda,

I. sindirim enzimlerinin oluşması,

II. sindirim enzimlerinin besin maddelerini etkilemesi,

III. boşaltım maddelerinin oluşması

olaylarından hangileri, bu canlının hücresi dışında gerçekleşir?

A) Yalnız I                    B) Yalnız II                   C) Yalnız III

D) I ve II                       E) I ve III

2002-ÖSS

7.

Saprofit (çürükçül) beslenen bakteri ve mantarlar, dış ortama salgıladıkları enzimlerle, organik artıkları parçalarlar. Bu nedenle, sindirim enzimleriyle besinin etkileşimi hücre dışında gerçekleşir.

Virüsler hariç, her canlı hücre sahip olduğu ribozomlarıyla enzimlerini sentezleyebilir. Bu işlem dış ortamdan alınan veya hücrede üretilen amino asitlerin, hücre sitoplazması ve ribozomlarında birleştirilmesiyle gerçekleştirilir.

Canlılığın devamlılığı için gerekli enerji hücre solunumuyla sağlanır. Bunun için yağ, protein ve karbonhidratlar hücre içinde parçalanır. Bu olaylar sırasında oluşan boşaltım maddeleri canlılarda farklı yollarla hücre dışına atılır.

Cevap – B

---

8.

Memeli hayvanlarda, mide özsuyu salgılanması konusunda, aşağıdaki deneyler yapılmış ve belirtilen sonuçlar alınmıştır.

1. Deney: Aynı türe ait iki memeli hayvanın uygun iki damarı arasına konan özel bir boruyla dolaşım sistemleri birbirine bağlanmıştır.

Birbirini görmesi engellenen bu iki hayvandan, birincisine ağızdan besin verildikten sonra midesinde mide özsuyu salgılandığı; ikinci hayvana besin verilmediği halde onun midesinde de mide özsuyu salgılandığı saptanmıştır.

2. Deney: Birinci deneydekiyle aynı türe ait başka bir memeli hayvanın yemek borusu enine kesilmiş ve kesik uçlar dışarıda olacak şekilde boyun bölgesine tutturulmuştur

Bu deney hayvanına ağızdan besin verildiğinde, besinin kesik uçtan dışarı çıkmasına ve hayvanın midesine ulaşmamasına karşın, midesinde mide özsuyu salgılandığı saptanmıştır.

Bu iki deneyden alınan sonuçlar, bu memeli hayvanlarda mide özsuyu salgılanmasının;

l. sinirsel,

II. hormonal,

III. mekanik

yollardan hangileriyle uyarıldığını destekler?

A) Yalnız l                  B) Yalnız III                  C) l ve II

D) l ve III                   E) II ve III

2003-ÖSS

8.

I. deneyde kullanılan hayvanlardan birincisine besin verildiğine midesinin enzim salgılaması hem hormonsal hem de sinirsel etkiyle sağlanabilir. Çünkü hayvan besini hem görmüş hem ağzındaki almaçlarla tadını algılamıştır. Bu deneydeki, dolaşım sistemi bağlanan ikinci hayvandaki tepki ise sadece hormonlarla sağlanabilir. Çünkü ikinci hayvan besini görmemiş, sadece birinci hayvandan kan yoluyla gelen hormonlardan dolayı mide özsuyu salgılamıştır.

II. deneydeki tepki ise yine sinirlerle sağlanabilir. Çünkü hayvan besini görmüş, tatmış ancak yemek borusu kesik olduğu için midesine ulaşamayan besine hormonal tepki gösterememiştir.

İki deneyde de mekanik etkiden söz edilemez. Belki hayvanın midesine bir delik açılıp, besini hiç görmeden midesine konulsaydı ve tepki oluşsaydı o zaman mekanik etkiden söz edilebilirdi.

Cevap – C

---

9.

 

Asit ayıracı olan pembe renkteki A maddesi, eşit miktarlarda olmak üzere aşağıdaki tüplere eklenmiş ve tüpler 35 – 40 °C lik su banyosunda bekletilmiştir.



Bu deney sırasında aşağıdakilerden hangisi gözlenir?

(A maddesinin renginin sarıya dönmesi ortamda asit olduğunu gösterir).

A) III. Tüpteki karışımın rengi, diğerlerinden önce değişir.

B) Önce II. sonra III. tüpteki karışımın rengi sarıya döner.

C) I. ve II. tüplerdeki karışımın rengi, birbirinden farklı koyulukta olan sarı renge döner.

D) I. ve II. tüplerdeki karışımın rengi, aynı süre içinde sarıya döner.

E) II. tüpteki karışımın rengi, pembe olarak kalır.

1987-ÖSS

9.

Yağlar, suda çözünmedikleri için sindirimi en zor olan besinlerdir. Ağız ve midede sindirilmez, ince bağırsakta sindirilirler. Yağlara etki eden enzim pankreastan salgılanan lipaz’dır.

Ayrıca karaciğerde meydana gelen safra tuzları da yağların sindirimini kolaylaştırır. Safrada sindirim enzimi bulunmaz. Yağları mekanik olarak parçalayarak lipaz enziminin etkinliğini artırır.

Safra kesesi ameliyatla alınan insanlarda yağ sindirimi güçleşir. (Bu kimselere yağlı besin yedirilmez).

Bu bilgilere göre:

1. Yağ + Öd sıvısı + Lipaz ® 3 Yağ asiti + Gliserol (sindirim hızlı)

2. Yağ + Lipaz ® 3 Yağ asiti + Gliserol (sindirim yavaş)

3. Yağ + Öd sıvısı ® Yağ (sindirim olmaz)

Burada A maddesi fenol kırmızısıdır. Fenol kırmızısı yağların ayıracıdır. Yağ asiti varlığında sarı renge dönüşür.

Cevap – B

 

---

10.

Aşağıdakilerden hangisi bir sindirim (hidroliz) olayıdır?

A) Glikozun yıkılması ile CO₂ ve H₂O oluşması

B) Amino asitlerden protein elde edilmesi

C) Şekerin ağızda erimesi

D) Nişastanın glikoz moleküllerine dönüşmesi

E) Karaciğerde depolanan glikozun kana geçmesi

1982-ÖSS 

10.

Sindirim, kompleks moleküllerin su ve enzimlerle monomerlerine dönüşmesidir.

Buna göre şıkları ayrı ayrı incelersek;

–   Glikozun CO₂ ve H₂O yıkılması, hücre solunumudur. Enerji meydana gelen bir reaksiyonlar dizisidir. Sindirimde enerji meydana gelmez. Sadece besinler yapı birimlerine parçalanır.

–   Amino asitlerden protein elde edilmesi, bir yapım (sentez) reaksiyonudur. Sindirim ise bir yıkım (analiz) reaksiyonudur.

–   Şekerin ağızda erimesinin sindirimle ilgisi yoktur. Bu bir çözünmedir.

–   Nişastanın glikoz moleküllerine dönüşmesi bir sindirim olayıdır. Çünkü glikoz nişastanın monomeri (yapı birimi) dir.

–   Glikojenin glikoza veya glikozun glikojene dönüşümü hücrelerde meydana gelen metabolik bir olaydır. Bu dönüşümler maddelerin kandaki miktarına göre yapılır. Örneğin kanda glikoz fazla ise glikojen şeklinde depo edilir, eğer az ise glikoz, glikojenin yıkılması ile kana verilir.

Cevap – D

---