Hücresel Solunum Çıkmış Sorular ve Çözümleri

Hücresel Solunum ile ilgili Çıkmış Sorular ve Çözümleri:
Hücresel Solunum konusuna  hakim olmak ve sınavlarda daha çok iyi bir sonuç almanız için sayfamızda Hücresel Solunum ile ilgili geçmiş yıllarda YGS, LYS, ÖSS, ÖSS-2, ÖYS'de Çıkmış Sorular ve Çözümlerini bir araya getirdik. Derscalisiyorum.com Türkiye'nin En Büyük Eğitim Portalı.

Hücresel Solunum 

1.

Yeşil bir bitkinin, solunumda karbondioksit çıkardığını saptayabilmek için, aşağıdaki koşullardan hangisi gereklidir?

A) Bitkinin çok yapraklı olması

B) Deneyin karanlıkta yapılması

C) Bitkinin tamamen suya batırılmış olması.

D) Deneyin birkaç kez tekrarlanması

E) Bitkinin genç olması

1981-ÖSS

1.

Yeşil bitkilerin karbondioksit çıkardığını saptayabilmek için, sadece solunum yaptığı zaman seçilmeli. Yoksa yeşil bitkiler çıkardığı CO2 yi (karbon dioksiti) aynı zamanda fotosentezde kullanırlar. Kullanma olduğu için zamanla karbondioksit açığa çıkmaz.

Çünkü, fotosentez hızı solunum hızından daha fazladır. Bunun için fotosentezin yapılmadığı bir ortam seçilmelidir. Bu ortam karanlık ortamdır.

Karanlık ortamda fotosentez yapılamaz solunum ise devam eder. Solunum sonucuda CO2 açığa çıkar. Hücresel solunumun genel denklemi;

C₆H₁₂O₆+ 6O₂ 6CO₂+ 6H₂O + 38 ATP



Diğer seçeneklere bakarsak;

A) Bitkinin çok yapraklı veya tek yapraklı olması bir şeyi değiştirmez. Sonuçta açığa çıkan CO₂ fotosentezde kullanılacağından dışarı verilmez.

B) Deneyin çok kez tekrarı, olaylar değişmediği için bir şeyi değiştirmez. Bitki yaprağının ışıklı ortamda çıkardığı CO₂ yaprak dışına verilmez.

C) Bitkinin tamamen suya batırılmış olması, bitki su içinde de ışık aldığı sürece, fotosentezi engellemez.

E) Bitkinin genç olması halinde de fotosentez devam eder. CO₂ nin çıkışı belli olmaz.

Cevap – B

---

2.

Yeşil bitkilerde,

– Aydınlık, çok kurak hava

– Karanlık, neme doymamış hava

– Aydınlık, neme doymamış hava

– Karanlık, neme doymuş hava

– Aydınlık, neme doymuş hava

şeklinde verilen beş koşulda da devam eden hayatsal olay aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fotosentez

B) Suyun yükselmesi

C) Hücresel solunum

D) Terleme

E) Suyun emilmesi

1981-ÖSS

2.

Solunum olayı bütün canlı hücrelerde sürekli devam eden bir olaydır. Çünkü metabolizmanın devamı için gerekli olan enerji solunumla üretilir. Diğer seçenekleri de incelersek bu durum daha açık olarak görülecektir.

A) Terleme; Karanlık ve neme doymuş ortamda görülmez. Bu durum yukarıda verilen verilerden anlaşılmaktadır.

B) Fotosentez karanlık ortamda durur.

C) Suyun emilmesi; Yaprak hücrelerinden su kaybı (terleme) veya fotosentezde kullanma olmazsa su emilimi fazla olmaz. Yukarıdan anlaşıldığına göre her zaman terleme ve fotosentez yapılmadığı için kök hücrelerinde su emilimi olmaz.

D) Suyun yükselmesi yapraktan su kaybına bağlıdır. Su kaybı olmadığı için bitkilerin iletim borularında
(odun borusu = ksilem) su yükselmesi olmaz.

Cevap – C

---

3.

Aşağıdakilerden hangisi, hücrelerde birim zamanda üretilen ATP miktarı ile doğrudan ilişkili değildir?

A) Lizozom                  B) Sıcaklık                 C) Mitokondri

D) Glikoz                     E) Enzim

1997-ÖSS

3. 

Hücrelerde ATP sentezi, fermantasyon, oksijenli solunum, fotosentez ve kemosentez olaylarıyla sağlanır.

Bu olayların tümü enzimlerle gerçekleştirilmekte olup, sıcaklık değişmelerinden etkilenirler.

Hem fermantasyon, hemde oksijenli solunumda glikoz kullanıldığı için, glikoz ATP sentezini doğrudan etkiler.

Ökaryot hücrelerin hemen hepsinde solunum mitokondride gerçekleştiği için, bu organel de ATP üretimini doğrudan etkiler.

Lizozom, ATP sentezini sağlayan olayların hiçbirinde doğrudan kullanılmaz. Sadece, solunum için gerekli besin monomerlerinin açığa çıkarılmasında görev yapar.

Cevap – A

---

4.

Doğal ortamdaki bir bitkinin stomalarında, aşağıdaki durumlarda pH ölçümleri yapılmıştır.

I. Gece boyunca

II. Güneş ışınlarının şiddetinin fotosentez için en uygun olduğu süre içinde

III. Solunum ürünü ve fotosentezde kullanılan madde miktarlarının birbirine denk olduğu zaman aralığında

IV. Bitkinin çok miktarda terleme yaptığı süre içinde

Bu durumların hangilerinde ölçülen pH nın değeri asit özelliğinde olur?

A) Yalnız I                   B) Yalnız II                    C) I ve III

D) II ve IV                       E) III ve IV

1995-ÖSS

4.

Bitkinin stoma hücreleri ışıklı ortamda fotosentez yapabilir. Bu sayede turgor basınçlarını arttırıp azaltarak, stoma açıklığının açılıp kapanmasını sağlarlar.

Ancak, gece fotosentez olmadığı için solunumla açığa çıkan CO₂ kullanılamaz ve stoma hücrelerinde birikir.

CO₂ asit özelliği gösterir. Bunun için bitki hücrelerinin sitoplazması gece asidik, gündüz ise bazik özelliktedir.

Çünkü, CO₂ suda çözünerek karbonik asit (H₂CO₃) meydana gelir. Bu asit, ortam sıvısının asit özellikte olmasına sebep olur. Aynı durum insan kanında CO₂ nin taşınmasında da söz konusudur.

Gerek sitoplazmada, gerek insan kanındaki CO₂ oranı artınca;

CO₂ + H₂O ® H₂CO₃ (karbonik asit)

denklemi oluşmakta, bu ise ortamın pH sını asidik hale getirmektedir.

Sorudaki verilere göre II, III ve IV de ortamda CO₂ birikimi olmaz. Çünkü, ya fotosentez oranı yüksek, ya da solunumla dengededir. Yalnız I. durumda fotosentez durduğundan ve solunum devam ettiğinden ortamda CO₂ birikimi olur.

Cevap – A

---

5.

I. İnorganik elementlerden organik molekül sentezleyebilme

II. Kendine özgü molekülleri sentezleyebilme

III. Yapılarındaki karmaşık organik molekülleri temel organik yapıtaşlarına ayırabilme

Yukarıdakilerden hangileri ototrof ve heterotrof canlıların ortak özelliklerindendir?

A) Yalnız I                 B) Yalnız II                   C) Yalnız III

D) I ve II                    E) II ve III

1996-ÖSS

5.

İnorganik maddelerden organik maddeleri sentezlemek ancak ototrof canlılara özgüdür. Bunlar fotosentetik ya da kemosentetik canlılardır.

Kendine özgü molekülleri sentezlemek her canlının ve her canlı hücrenin özelliğidir. Örneğin, kendine özgü proteinleri her hücre sentezler.

Yine her canlı ve her canlı hücre, iç ortamındaki organik molekülleri parçalayabilir. Bununla fermentasyon, solunum ve hücre içi sindirim gerçekleştirilir.

Cevap – E

---

6.

 

Aşağıdaki grafik, insanda uzun süreli açlıkta vücuttaki yağ, protein ve karbonhidrat miktarlarının değişimini göstermektedir.



Bu grafikte, yağ, protein ve karbonhidrat miktarlarının değişimini gösteren eğrilerin numaraları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Yağ          Protein         Karbonhidrat

A)           III                   II                   I

B)            II                  III                   I

C)            II                    I                   III

D)             I                  III                  II

E)             I                    II                 III

1998-ÖSS

6.

Bir insan, açlık sırasında, ilk olarak depo glikojenini kullanır. Sonra yağların yıkımı artar. Proteinler ise en son olarak tercih edilir. Çünkü proteinler bir depo maddesi değil, bir yapı maddesidir. En çok kaslarda protein bulunur. Organizma çaresizlikten dolayı kaslarını yıkıma uğratır.

---

7.

Hücrenin oksijenli solunumu ile ilgili,

I. Oksijenli solunum sonucunda çıkan karbondioksitin oksijeni, kullanılan glikozun yapısındaki oksijendir.

II. Oksijen, glikozun yanmasını sağlar.

III. Oksijen, oksidatif fosforilasyonun son aşamasında kullanılır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I                   B) Yalnız II                     C) I ve II

D) I ve III                     E) II ve III

1998-ÖSS

7.

Glikozun parçalanmasını sağlayan oksijenli solunumun özeti aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.



• Görüldüğü gibi, açığa çıkan CO₂ lerin oluşabilmesi için glikozdan başka bir molekül tüketilmez. Yani CO₂ deki oksijenler glikozdan gelmektedir.

• Oksijenin kullanıldığı kısım ETS nin son basamağıdır. Bu kullanım sonucu H₂O oluşur.

• Oksijen glikozun inorganik bileşenlerine parçalanması için gereklidir. Ancak, glikoz ile doğrudan reaksiyona girmez. Bunun için, bu olay doğrudan bir yanma sayılmaz.

Cevap – D

---

8.

Hücrelerde gerçekleşen,

I. Bir molekül glikojenin CO₂ ve H₂O ya yıkımı

II. Bir molekül ATP nin ADP ye yıkımı

III. Bir molekül glikozun etil alkol ve CO₂ ye yıkımı

IV. Bir molekül glikozun CO₂ ve H₂O ya yıkımı

olayları, aşağıdakilerin hangisinde, en az enerji üretilenden en çok enerji üretilene doğru sıralanmıştır?

A) I – III – IV – II             B) I – IV – II – III            C) II – III – IV – I

D) III – I – II – IV              E) IV - II - III - I

1999-ÖSS

8.

Enerji üretimiyle ilgili dört olayı ayrı ayrı irdeleyelim.

I. olayda oksijenli solunum olup, glikojendeki glikoz sayısı x 38 ATP lik enerji kazanılır.

II. olay ise sadece 1 ATP nin sentezidir.

III. olay bir fermantasyon olup, net 2 ATP lik enerji kazanılır.

IV. olay oksijenli solunum olup, net 38 ATP lik enerji kazanılır.

Buna göre, enerjinin en az üretildiği olay II ve enerjinin en çok üretildiği olay I dir.

Cevap – C

---

9.

Aşağıdaki şemada, oksijenli solunumda gerçekleşen olaylardan biri olan, mitokondrilerde elektronların aktarılması gösterilmiştir.



Bu şemadaki bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Elektron tutucuları, her seferinde gelen elektronu bir sonrakine aktarıp indirgenmiş olarak kalır.

B) Elektron tutucuları arasındaki elektron aktarımlarında kaybedilen elektron enerjisi ATP de depolanır.

C) Elektronların kaynağı, Krebs devrinde, besin maddesinden ayrılan hidrojenlerdir.

D) Oksijen, en düşük enerjili elektronları alarak indirgenir.

E) Bu olay gerçekleşirken besin ve oksijen tüketilir.

2000-ÖSS 

9.

Elektron taşıma sistemini oluşturan elektron tutucular, yakaladıkları elektronları bir sonrakine aktararak yükseltgenirler. Böylece yeni bir elektron alabilecek konuma gelirler. Son elektron alıcısı oksijen olup, H⁺ iyonları ile birleşerek nötrleşir ve H₂O yu oluşturur. Bunun için A seçeneği yanlıştır.

Olayın bütünü düşünülürse, besin ve oksijen harcanır.

Cevap – A

---

10.

Karbon atomları işaretlenmiş glikoz molekülü verilen bir kobayın dokuları, bu işlemden 24 saat sonra incelendiğinde, dokularda, aşağıdaki moleküllerden hangisinin ağır karbon taşıması beklenmez?

A) Temel amino asitlerin

B) Gliserolün

C) Glikojenin

D) Yağ asitlerinin

E) Karbon dioksitin

1998-ÖSS 

10.

Hayvanlar ototrof organizmalar değildir. Dışarıdan organik besin almak zorundadırlar. Ancak aldıkları bazı organik besinleri, diğer birçok organik moleküle dönüştürebilirler.

Bu yöntemle gliserol, yağ asitleri, glikojen sentezini başarırlar. CO₂ zaten her organik madde çeşidinin solunum ürünüdür.

Hayvanlar ve insanlar 20 çeşit amino asitin hepsini sentezleyemezler. Sentezlenemeyen ve hazır alınması gerekenlerine “temel (esansiyel) amino asitler” denir.

Sonuç olarak, bir kobay glikozu kullanarak temel amino asit üretemez.

Cevap – A

---