Osman Pazvandoğlu, Vidin âyanı (?, 1758 - Vidin 1807). Babası Ömer Ağa, 1736-1739 Osmanlı - Avusturya savaşlarına katıldı.
Gösterdiği başarılara karşılık Vidin yakınlarında iki köy kendisine tımar olarak verildi, Vidin âyanlığına yükseldi. Keyfî ve kanunsuz davranışları üzerine Vidin’i terk etmesi emredildi; fakat Ömer Ağa bu emri dinlemedi ve idam edilerek öldürüldü. Osman, babasının yakalandığı sırada Vidin’den kaçarak kurtuldu. Sonra bazı gönüllülerin başında osmanlı-avusturya savaşlarına katıldı. Tamışvar ve Hermanstadt’a akınlar yaptı (1789). Bunun üzerine babasının Vidin'deki malları kendisine geri verildi. Fakat bir süre sonra Osman devlete isyan etti ve kısa zamanda Vidin yamaklarının başına geçti.
Rumeli’deki âsiler ve isyancılarla birleşti. Türkler, amavutlar ve bulgarlardan meydana gelen büyük bir kuvvet toplandı. Vidin kalesini tahkim etti. Belgrad yamaklarına yardım etti ve onları Belgrad muhafızı Mustafa Paşayı öldürmeğe teşvik etti. Osman’m bu davranışları karşısında Gürcü Osman Paşa onu ortadan kaldırmakla görevlendirildi. Ama Gürcü Osman Paşanın Vidin’e yaptığı saldırı başarısızlıkla sonuçlandı (1795). Kış yaklaştığı için Vidin kuşatması kaldırıldı. Bunun üzerine Pazvandoğlu Babıâli’ye, Belgrad yamaklarına yardım etmeyeceğini bildirdi ve affedildi. İstediği vezirlik rütbesi verilmeyince yeniden isyan etti. Kırcalı âsi reislerinden Macar Ali, Kambur İbrahim, Çıtak Veli, Kara Feyzi, Kara Mustafa ile Korco ve Kondo gibi bulgar çetecileri onun emrine girdiler.
Pazvandoğlu, emrindeki bu kuvvetlerle Tuna ırmağı kıyılarını, Niğbolu, Ziştoy, Rusçuk, Varna , Niş ve Sofya’yı ele geçirdi. Adamlarını müsellem ve muhassıl olarak bu şehirlere tayin etti. Kaptanıderya Küçük Hüseyin Paşa, Pazvandoğlu’nun isyanını bastırmakla görevlendirildi; 120 000 kişilik bir ordu ve bir ince
donanmanın başında Vidin üstüne yürüdü. Pazvandoğlu da Vidin kalesine iki yıllık erzak depo ederek 12 000 askeriyle savunmaya çekildi. Mayıs 1798’de Vidin kuşatması başladı. Pazvandoğİu yapılan birçok hücumu püskürttü. Savaşlar devam ederken Napolyon, Mısır’a saldırdığından Hüseyin Paşa, kuşatmayı kaldırarak İstanbul’a döndü (1798). Pazvandoğİu da vezirlikle Vidin muhafızlığına tayin edildi. Bir süre sonra gene isyan ettiğinden vezirliği geri alındı. Pazvandoğİu, Eflak’a asker çıkararak Bükreş’i almak istedi; Belgrad yamaklarına yardım etti. İsyan bastınlamadığından vezirliği geri verilerek yeniden Vidin muhafızı tayin edildi. Bundan sonra Osmanlı devleti ile iyi geçindi.
Bu sırada Saraydaki durum.
III.Selim zamnında rumeli taraflarında ayaklanma çıkarmıştır. III.Selim amacası I.Abdulhamit zamanında serbest bir şekilde büyümüştü. I.Ahmet’ten sonra genelde padişahlar kafes hayatı yaşıyorlardı ve psikolojik olarak çok yıpranıyorlardı. Fakat III.Selim amcası I.Abdulhamit sayesinde kafes hayatı yaşamamış özgürce büyümüştü.
Bu süre zarfında ülkenin geleceği için neler yapılabileceğini sürekli düşünüyordu. Genç yaşta 27 yaşlarında başa geçti. Son senelerde ya çocuk başa geçiyordu yada yaşlılar başa geçiyordu. Başa geçmesi ile yeniliklere hız verdi. Nizami cedit ordusunu kurdu.Bunun için yeni bir hazine oluşturdu. Yeniçeriler kendilerine rakip geldiği için son derece rahatsızdı. Bunun yanında halkta vergilerden bunalmıştı.Savaşlar sürekli kaybediliyordu.Uzak vilayetler başlarına buyruk hareket ediyorlardı
Bu sıralarda Babası gibi isyancı olan Pazvandoğlu çıkar.Önüne gelen şehirleri yakar yıkar.Yanına kendisi gibi büyük bir kalabalık toplar. Köroğlunu örnek alır . Kendince adalet dağıtır.Yargılama yapar.Hatta atama yapar.
Padişah bu ayaklanmayı bastıracak gücü kendisinde bulamaz çünkü yeniçeriler tarafından hiç destek görmemektedir.Hakkınca ölüm fermanı çıkartılır.
Osman Pazvandoğlu, Vidin âyanı (?, 1758 - Vidin 1807). Babası Ömer Ağa, 1736-1739 Osmanlı - Avusturya savaşlarına katıldı. |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder