LOZAN’I hep bir zafer olarak yutturmuşlar bize. Ama İngiltere, nedense, Lord Curzon’u omuzlara almış, Lozan fatihi diye; İngiltere’nin yitirdiği itibarını yeniden kazandıran adam katına oturtmuş.
Yunanistan’a gelince tek kuruş savaş tazminatı ödememiş, adaları ve de Batı Trakya’yı almış. Fransa? Sancak Bölgesini (İskenderun-Antakya) elinde tutarak dönmüş Lozan’dan.
Ee? Biz ne aldık Lozan’da? Hiçbir şey! Bunu söyleyen de İsmet İnönü, bendeniz değil:
Başka milletleri memnun etmek için savunma araçlarından vazgeçen Türkiye’yi tarihin nasıl yargılayacağını bilmiyorum. Askerden tecrit adı altında kabul ettiğimiz fedakarlıkların, misakı milli sınırlarımızı ağır surette baltaladığını görüyorum. İtilaf Devletleri ne istiyorsa onu tamamen kabul ediyoruz. (Aralık 1922)
Gerek Sevr gerekse Lozan, İngiltere’nin Ortadoğu petrollerine konmasını sağlayan iki anlaşmadır sonuçları açısından. Bakınız, Sevr’de sınırlarımız dışında kalan Çölemerik (Hakkari merkez) Lozan’da sınırlarımız içine alındı; Sevr’de sınırlarımız içinde kalan Musul, Lozan’da sınırlarımız dışına çıkarıldı. Özetlersek Lozan, bizim ne yapıp edip bir sınır belirleyerek bağımsızlığımızı elde etmemiz, İngilizlerinse Musul ve Kerkük’teki müthiş yeraltı zenginliklerine sahip olmaları üzerine kurgulanmıştı.
Aziz ÜSTEL – 1 Mart 2012
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder