SİGARA ALIŞKANLIĞI VE ALKOL, UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞININ TEDAVİSİ

5. SİGARA ALIŞKANLIĞI VE ALKOL, UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞININ TEDAVİSİ
Madde bağımlılığının tedavisinde erken teşhis ve tedavinin önemlidir. Bağımlılığın ilerlemesi tedaviyi güçleştirmekte, tedavi süresini uzatmakta ve vücuttaki hasarı arttırmaktadır.
Bağımlılık tedavilerinin diğer bir ortak noktası da tedavilerin başarılı olabilmesi için mutlaka bağımlının kendisinin istekli olmasının gerekliliğidir. Zorlayıcı önlemler tedavide yeterli olmamaktadır. Bağımlının kendi durumunu değerlendirebilmesi ve kurtulmayı istemesi ise tedavinin başarılı olmasında önemli bir adımdır.

Tütün bağımlılığının tedavisi: Tütün kolay bırakılabilen bir maddedir. Bırakmaya karar veren kişilerin tam bir kararlılık içinde olması yeterlidir. Çekilen nefes sayısının azaltılması, belli saatlerde sigara yakılması, yarısında sigaranın söndürülmesi, her gün daha az sayıda sigara içilmesi gibi yöntemler kullanılabilir. Sigara doğrudan doğruya da bırakılabilir. Önemli olan ilk birkaç gün sigarasızlığa dayanmaktır. Bu arada sakız çiğnemek gibi yöntemlerle sigara içmeyi unutmak mümkündür.
Bir kez deneyip başaramamak, hiçbir zaman başarılamayacağı anlamına gelmez. Unutulmamalıdır ki her gün binlerce kişi sigarayı bırakmayı başarmaktadır. Gelişmiş ülkelerde her yıl sigara içenlerin sayısı % 1,1 azalmaktadır.
Alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığının tedavisi: Alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığın tedavisi iki aşamalıdır. Birinci aşama, vücuttan alkol ya da uyuşturucu maddenin uzaklaştırıldığı, yoğun yoksunluk belirtilerinin giderildiği tıbbi tedavi aşamasıdır (detoksifikasyon). Bu aşama hastanede yatırılarak tedaviyi gerektirir. Hasta, yoğun tıbbi gözlem altında tutulur. İkinci aşama ise bağımlılığın sebep olduğu sorunların giderildiği, kişinin yeniden topluma kazandırılmaya çalışıldığı rehabilitasyon dönemidir. Bu dönemde, kişinin niçin zararlı alışkanlıklara tutulduğu irdelenir, sorunlarının çözümüne çalışılır, bu alışkanlıklar yerine olumlu tutumlar geliştirebilmesine gayret edilir. Yeniden işine, evine, ailesine dönmesi, varsa kötü arkadaş çevresinden uzaklaşması, kendine güvenini kazanması sağlanmaya çalışılır. Rehabilitasyon döneminde hastanın ailesinin yakın desteğine ihtiyacı vardır. Sağlığa zararlı alışkanlıkların tedavisi için hastanelerin psikiyatri bölümlerine, bu konularla özel olarak ilgilenen gönüllü kuruluşlara, AMATEM (Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma, Tedavi ve Eğitim Merkezi) gibi özel dal hastanelerine başvurmak yeterlidir. Sağlığa zararlı alışkanlıklardan korunma, tedaviye göre çok daha kolay ve ucuz yöntemlerden oluşur.
Bu amaçla;
Özellikle ergenlik döneminde gençlere, içinde bulundukları dönemin özellikleri öğretilmeli, yersiz endişelere kapılmaları engellenmelidir.
Gençlere boş zamanlarını olumlu uğraşlarla değerlendirebilmeleri için ortam hazırlanmalıdır. Spor ve sanatsal faaliyetler için ortamlar sağlanması ile gençler boş zamanlarını değerlendirecek imkâna kavuşurlar.
Kişilere, dinlenmeye, hobilerine ve spora zaman ayırmaları gerektiği anlatılmalıdır.
Aile içinde sevgi ve saygıya dayanan yakın bir iletişim kurulabilmen, aile bireyleri birbirlerini dinlemeli ve sorunlarını birlikte çözmeye çalışmalıdır. Sorumluluklar paylaşılmalı, gençlere de çeşitli sorumluluklar verilerek yerine getirmesi beklenmelidir.
Başarısızlıklar karşısında direnme gücü kazanması için gençlere destek olunmalı, sorunları çözme yolları aranmalıdır.
Gençler, aileleri tarafından aşırı baskı altına alınmamalı ancak başıboş da bırakılmamalı, denetlenmelidir.
Arkadaş seçimlerinde dikkatli olunmalı, zaman zaman bu arkadaşlıkların neler getirip neler götürdüğü değerlendirilmelidir.
Sürekli ve düzenli sağlık eğitimleri yapılarak madde bağımlılığı konusunda merak uyandırmadan bilgi verilmelidir.
Sağlığa zararlı alışkanlıklardan uzak durma konusunda çocuklara ve gençlere örnek olunmalıdır.
Özellikle uyuşturucu maddeler konusunda daha etkin polisiye önlemler alınarak üretimi, yurda sokulması, satılması, kullanılması engellenmelidir.
Gençler bilgi sahibi olmadıkları ortamlarda bulunmamalıdırlar. Böylece, istekleri dışında kendilerine uygulanabilecek uyuşturucu maddeler gibi tehlikelerden uzak durabilirler.
Özellikle sigara dumanının yoğun olduğu bar, kahvehane vb. yerlerden uzak durulmalıdır.
Kendine ayırdığı zamanları ilgi ve yetenekleri doğrultusunda zevk aldığı etkinliklerle doldurması gençleri zararlı alışkanlıklardan uzak tutacaktır.
Madde bağımlılığı ile mücadelede bilimsel yöntemleri kullanma konusunda duyarlı davranmalı ve istekli olunmalıdır.